9.8. Uskunalar paneli asosiy instrumentlari.
Zalivka
(bo‗yamoq). Ro‗yxatdan bo‗yash turi ko‗rsatiladi: asosiy rangda
yoki naqshda.
133
2.
Shablon
. Agar «
Zalivka»
ro‗yxatidan «
Shablon»
buyrug‗i tanlansa,
bo‗yash uchun Shablon palitrasidan foydalanish mumkin bo‗ladi. Palitradagi
tanlangan naqsh bo‗yicha uskuna ishlaydi.
Chuvstvitel‟nost‟
(sezgirlik) – Bu ko‗rsatkich qiymatini o‗zgartirish orqali
uskuna bo‗yash mumkin bo‗lgan piksellar sonini oshiradi yoki kamaytiradi. 0-255
gacha o‗zgartirish. Piksel yorqinligi 100 ga teng bo‗lsa, sezgirlikka 32 qiymati
berilsa, yuqori chegara diapozoni 132, pasti 68 ga teng bo‗ladi.
Ne grubo
(yumshoq) – Bu ko‗rsatkich uskunaning ish harakatini yumshatadi.
Neprerivnost‟
(uzluksizlik) – Bu ko‗rsatkich tanlansa uskuna faqat uzluksiz
maydonni bo‗yashi mumkin.
Neprozrachnost‟
(tiniqligini o‗zgartirish) – Bu ko‗rsatkich uskuna tanlangan
rangning tiniqligini o‗zgartiradi.
Ishrejimlari Tiniqligini Yumshoqo‗zgartirish
Bo‗yamoq Shablon palitrasi
Sezgirlik
Istoricheskiy kist‘ (Oldingi holat mo‗yqalami) – uskuna tasvir ustida
siljitilganda, tasvirni boshlang‗ich holatiga olib keladi. Bu uskuna tasvir haqidagi
boshlang‗ich ma‘lumotlar asosida ishlaydi. Uskuna tasvirga kiritilgan o‗zgartirishni
yo‗qotish uchun ishlatiladi. Uskuna xatoliklarni yo‗qotish uchun kam ishlatiladi.
Tiniqligini o‗zgartirish
Uskuna mo‗yqalamini ish rejimlarini tanlash
Uzornaya kist‘ uskuna tasvir ustida siljitilganda, tanlangan mo‗yqalam
asosida surtma surtadi. Tasvir xuddi rassom yordamida chizilgan ko‗rinishga keladi.
Surtma oralig‗ini o‗zgartirish 0-100 % gacha beriladi. Surtma ta‘sir qilish maydoni 0-
134
500 pikselgacha o‗zgartirish mumkin. Uskuna tanlangan ish uslubiga qarab, surtmani
tasvirga surtadi.
a b
a) tasvirning boshlang‗ich holati; b) uskuna ishlatilgandan keyingi holati.
Photoshop dasturida mo‗yqalamlarning 2 ta asosiy ko‗rinishlari mavjud.
Chizish uchun mo‗ljallangan mo‗yqalamlar tasvirga rang qo‗shadi. Tahrir qilish
uskunalari tasvirdagi ranglarni o‗zgartirish uchun mo‗ljallangan.
Photoshop 7 dasturi chizish uchun «kist» (mo‗yqalam) va «karandash» (qalam),
tahrir qilish uchun «razmivka» (yuvish), «rezkost‘» (ravshanlik), «palets» (barmoq),
«osvetlitel» (tindirish), «zatemnitel» (xiralashtirish) va «gubka» uskunalarini taqdim
etadi.
Razmivka (yuvish). Bu uskuna tasvir aniqligini kamaytiradi. Qo‗shni
piksellar orasidagi ranglar keskin farqini Razmivka uskunasi bilan kamaytirish
mumkin. Uskuna barcha qatlam yoki alohida qatlamdagi tasvirlar ustida ishlatilishi
mumkin. Uskunalar ko‗rsatkichlar panelida sila (kuch) ko‗rsatkichi foizlarda beriladi.
Bu ko‗rsatkich maydondagi tasvir aniqligini kamaytirish kuchini ko‗rsatadi.
Rezkost‘ (ravshanlik). Bu uskuna tasvir ravshanligini oshiradi. Qo‗shni
piksellar orasidagi ranglar keskin farqini oshiradi. Uskuna barcha qatlam yoki alohida
qatlamdagi tasvirlar ustida ishlatilishi mumkin. Bu uskunani ishlatish katta mahorat
talab qiladi. Bu asbobda ham sila (kuch) ko‗rsatkichi mavjud.
135
- Osvetitel (yoritgich). Bu uskuna tasvir fragmentidagi piksellarni yoritish
uchun ishlatiladi. Uskuna ishlash jarayoni fotografiyada yuqori sifatli tasvir olish
uchun ishlatiladigan mexanik apparatlar ishlash uslublaridan olingan. Uskuna uch xil
rejimda ishlaydi.
soya;
o‗rtacha ko‗rinish;
yorqinyorug‗lik
Uskuna alohida ranglarni yaxshi tuslaydi.
soya
Vozdeystviya (ta‘sir qilish) ko‗rsatkichi orqali uskunaning ta‘sir qilish
diapozonini foizlarda o‗zgartirishimiz mumkin.
Ish rejimi
Zatemnitel‘ (xiralashtirish). Bu uskuna tasvir fragmentidagi piksellarni
xiralashtirish uchun ishlatiladi.
Osvetitel uskuna vazifasining teskarisini bajaradi. Uskuna 3 xil rejimda
ishlaydi.
ўртача
кўриниш
ѐрқин ѐруғлик
соя
ѐрқин
ѐруғлик
ўртача
кўриниши
Ускуна мўйқаламини
танлаш
Таъсир қилиш
Мўйқаламга
эфффектлар
бериш
136
soya;
o‗rtacha ko‗rinish;
yorqin yorug‗lik
Ish rejimi
Uskuna tasvir ustida harakatlantirilganda piksellardagi ranglar qoramtir tus
oladi.
Palets (barmoq) – Bu uskuna tasvirdagi ranglarni surkab tashlash uchun
ishlatiladi. Tasvirni xuddi barmoq bilan chizgandek ishlatiladi. Pikseldagi mos
ranglarni aralashtirib tashlaydi.
Sila (kuch). Buko‗rsatkich 0 – 100 % gacha o‗zgartiriladi. Tanlangan piksel
rangi uskuna yo‗nalishi bo‗yicha «cho‗zilib» ketadi. Ko‗rsatkich qancha katta bo‗lsa
piksel rangi uzoqqa cho‗ziladi.
Risovanie paltsem. Bu ko‗rsatkich tanlanganda uskuna bo‗yoq sifatida asosiy
rangni tanlaydi. Tanlangan pikseldan asosiy rangdagi rang bo‗yicha cho‗zib,
sichqoncha tugmasi qo‗yib yuborilgan joygacha ishlatiladi. Tanlangan pikselning
sichqoncha tugmasi bosib, kerakli joygacha rang «cho‗zib» boriladi, keyin
sichqoncha tugmasi qo‗yib yuboriladi.
35 % 50 % 80 %
Kuch ko‗rsatkichi 35 %, 50 %, 80 % o‗zgartirilganda, uskunaning tasvirda
ishlatilishi yuqoridagi rasmlarda ko‗rsatilgan.
Ускуна мўйқаламини
танлаш
Таъсир қилиш
Мўйқаламга
эфффектлар
бериш
137
Gubka – Bu uskuna bir vaqtning o‗zida tasvirdagi ranglarning
to‗yinganligini va ranglarning keskin farq qilishini o‗zgartiradi. Uskuna 2 xil ish
rejimida ishlaydi:
Razbavit‘ (to‗yinganlikni kamaytirish) – Bu ko‗rsatkich ishlatilganda
ranglarning boshlang‗ich holatidagi to‗yinganligini kamaytiradi. Kul rang tasvirlarda
ranglarning keskin farqini kamaytiradi.
Nasishennost‘ (to‗yinganlikni ko‗paytirish) – Bu ko‗rsatkich tanlanganda
ranglarning boshlang‗ich holatidagi to‗yinganligi oshadi
Uskuna mo‗yqalami Uskuna ish rejimlari Mo‗yqalamga natijalarberish
Adobe Photoshop dasturida matnlar bilan ishlovchi uskunala rmavjud. Bu
uskunalar yordamida foydalanuvchi vektor matn yaratib, tasvirlarga joylashtirishi
mumkin. Matn ramkasini hosil qilib matn kiritish mumkin. Kiritilgan matnlarni
dasturda formatlash, ya‘ni tekislash, so‗zlar va simvollar, abzatslar orasidagi
masofalarni o‗zgartirish imkoniyatlarini beradi. Dasturda matn harf va simvollarni
rangini, kengligini, balandligini va oraliqlarni o‗zgartirish mumkin. Simvollarni
figuralarga aylantirib, figuralarga qo‗llanishi mumkin bo‗lgan natijalar berilishi
mumkin.
Gorizontalniy tekst. Gorizontal yo‗nalishda tasvirga matn kiritish uchun
mo‗ljallangan uskuna. Tasvir matn kiritish kerak bo‗lgan joyga «sichqoncha»
ko‗rsatkichi keltirilib chap tugma bir marta bosiladi. Matn to‗g‗ridan-to‗g‗ri
klaviatura orqali kiritiladi. Kiritilgan matn tasvir ustida hosil bo‗ladi.
Gorizontalnaya maska teksta. Bu uskuna gorizontal matn kiritish uchun
mo‗ljallangan uskuna. Faqat bu uskuna ishlatilganda kiritilgan matn atrofi maydon
bilan chegaralangan bo‗ladi.
138
1- a rasm 1-b rasm
1-a rasmda Gorizontalnaya tekst uskunasidan foydalanib, matn shrift turi,
o‗lchami, shakli va ranglarini o‗zgartirib «NATO» so‗zi yozildi.
1 –b rasmda esa Gorizontalnaya maska teksta uskunasidan foydalanib, matn
shrift turi, o‗lchami, shakli va ranglarini o‗zgartirib «NATO» so‗zi yozildi. Ammo
matn harflari ichki tomoni gradient uskunasidagi tayyor ranglar aralashmasi
yordamida to‗ldirildi.
Vertikalniy tekst (vertikal matn) – Vertikal yo‗nalishida tasvirga matn
kiritish uchun mo‗ljallangan uskuna. Gorizontal matn uskuna kabi ishlatiladi. Lekin
kiritilgan matn vertikal yo‗nalishda ustun ko‗rinishida tasvirda hosil bo‗ladi.
Vertikalnaya maska teksta – Bu uskuna «Gorizontalnaya maska teksta» uskunasi kabi
ishlaydi. Matn vertikal yo‗nalishida ustun ko‗rinishda maydon bilan chegaralangan
bo‗ladi.
2-rasm 3-rasm
139
2 – rasmda «Vertikalniy tekst», 3-rasmda «Vertikalnaya maska teksta»
uskunalaridan foydalanib tasvirga matn kiritildi hamda matn harflari ichki tomoni
«Zalivka» uskunasidagi tayyor shablonlar yordamida to‗ldirildi.
Pryamoy vibor (to‗g‗ri tanlash) – Bu uskuna perolarda chizilgan
konturlarni tahrirlash uchun ishlatiladi.
Videlenie puti (yo‗lni belgilash) – Konturni to‗liq belgilash uchun uskuna
tanlanadi, konturni biror qismida sichqoncha tugmasi bosiladi. Yana boshqa konturni
belgilash uchun, «Shift» tugmasidan foydalanamiz. Bu uskuna ayniqsa matnlarni
tahrirlash uchun juda ham ko‗p qo‗llaniladi. Adabiyotlarda bu uskuna qora
ko‗rsatkich deb ham ataladi.
Photoshop dasturida Pero uskunalar guruhi yordamida vektor obyektlarni
chizishimiz mumkin. Pero uskunasida chizilgan obyektlar konturlar ham deb ataladi.
Konturlar tugunli nuqtalardan tashkil topgan bo‗ladi. Bu tugunli nuqtalar bir-biri
bilan egri segment yoki to‗g‗ri chiziqlar orqali tutashtiriladi. Kontur yoki figuraning
ko‗rinishini o‗zgartirish uchun qo‗shimcha tugunli nuqtalarni qo‗shish yoki olib
tashlash kerak. Konturning egri chiziqli qismlarini urinma yo‗nalishini o‗zgartirib,
ko‗rinishini o‗zgartirishimiz mumkin.
уринма
синиш
нуқтаси
уринма манипулятори
эгри чизиқли
сегмент
|