Kashfiyot va ixtirolar

Tozalik - sog'lik garovi
Sizningcha vannalar qachon ixtiro qilingan, nima deb o'ylaysiz? 
Bunga ko‘p zamonlar bo'lgan! Eng qadimgi vanna arxeologlar to ­
monidan Krit orollarida topilgan. Toplima eramizdan avval yaratilgan 
bo'lib, marmardan ishlangan. Umuman olganda qadimgi vannalar- 
ning asosiy qismi marmardan ishlangan, faqatgina yunon va rimlik 
zodagonlar uchun vannalar maxsus tilla hamda kumushdan yasal­
gan. O 'rta asrlardagi odam lar juda kam yuvinishgan, ular cho'milish 
uchun yog'ochdan yasalgan bochkalarni ishlatishgan. XIX asrga 
kelib xonadonlarda metall vannalar paydo bo'la boshlagan. Hozirgi 
kundagi alohida, vanna uchun kafellar bilan qoplangan, ko'zgu va 
eng asosiysi j m rak rnatiladigan vannaxonalar XX asr boshlariga 
kelib urf bo'la boshlagan.
Odamlar uchun eng birinchi 
dush 
bu - sharshara bo'lgan. 
Vaqt o'tishi 
bilan quduqlar 
paydo bo'lgan va insonlar qu- 
duqdan suv olib, o'sha suv­
da cho'milishgan. Zamonaviy 
dushlar 
1810-yilda ommaga 
kirib keldi. Ularning balandligi 
3.5 m bo'lib suv gaz bilan isi­
tiladigan katta idishlarda o'r­
natilgan. Bunday dushlarning 
kamchiligi shundaki, ishlatil- 
gan suvdan yana qayta-qayta 
foydalanilaverilgan. 
Dushning 
asosiy qismi, ya’ni jo'm raklar 
XIX asr boshlarida paydo bo'la 
boshladi. Yaqin o'n yillikda ikki 
rejimda ishlaydigan dush na-
Maxsus jo 'm ra kla r sovuq va
issiq suvni aralashtirib beradi

---

XIX asrga qadar unitaz bi­
lan jihozlangan hojatxonalar
faqatgina qirol xonadonida
bo'lardi.
sadkalari ixtiro qilindi. Biri­
da suv odatiy dush singa- 
ri tushsa, ikkinchi rejimga 
qo'yilganida suv titroq kabi, 
ya’ni vibratsion tarzda tusha- 
di. Suvning vibratsion haraka- 
ti massaj singari odam tana- 
siga foydali ta ’sir ko'rsatadi.
Zam onaviy ko'rinishga ega
bo'lgan unitazlar yoqim siz
hidlarni yuvib ketadi
XIX asrda tuzilishi qulay 
bo'lgan u n ita z la r kundalik 
hayotimizga kirib keldi. Shun­
dan so'ng haligacha unitaz- 
ning qurilishi o'zgartirilgani 
yo'q, faqatgina uning shakli va 
materiali o'zgarayapti xolos.
Unitazni yuvib turuvchi tru- 
basi qayrilgan shaklga ega.
Bu esa yoqimsiz hidni yuzaga chiqishiga yo'l qo'ymaydi. Unitazda- 
gi ifloslar yuvilib ketgach trubaning qayrilma qismida suvli qopqoq 
hosil bo'ladi. Kanalizatsiyaning hidi tashqariga chiqib ketmasligi 
uchun atayin shunday tuzilgan. Unitazning suv to'planadigan orqa 
qismida suvga to'lib, toshib ketmasligini nazorat qilib turadigan 
maxsus moslama o'rnatilgan. Moslama suv to'lishi bilan teshikni 
yopib qo'yadi. Suv to'planuvchi qism qanchalik baland bo'lsa, suv­
ning oqimi shunchalik kuchli bo'ladi.

---