“ PEDAGOGS ” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz Volume-27, Issue-1, February - 2023 42 shaxsiga tarbiyaviy ta’sirini ko’rsata oladigan xalq og’zaki
ijodi namunalarini qo’llash
o’z samarasini beradi.
N.Sh.Abdullayeva o’zining “Mактабгача таълимни вариатив ёндашув
асосида такомиллаштириш” mavzusidagi dissertatsiyasida
-
maktabgacha ta’lim
variativ tizimining maqsadi
–
har bir bolaning sifatli va om
mabop yani ochiq ta’lim
olish huquqini ta’minlashdan iboratligini ta’kidlaydi
3
. Shu bois bugungi kunda
maktabgacha yoshdagi bolalarni har tomonlama rivojlantirishda atrof-olam bilan
tanishtirish unga bo’lgan mehrli his tuyg’uni tarbiyalshda aynan xalq og’z
aki ijodi
namunalaridan foydalanish asosiy o’rinni egallaydi.
D.A.Abdurahimovaning “Xalq og‘zaki ijodi namunalari vositasida maktabgacha
yoshdagi bolalarni ma’naviy
-
axloqiy tarbiyalash tizimini takomillashtirish”
mavzusidagi dissertatsiyasi mazmunida xal
q og‘zaki ijodi namunalari vositasida bolani
go‘daklik davridan 3
-
4 yoshgacha bo‘lgan davrda salomlashish, xayrlashish,
minnatdorchilik bildirish, yaxshi va yomon to‘g‘risidagi dastlabki tasavvurlar, o‘zi
tug‘ilib o‘sgan uyi, oila
-
a’zolariga, atrof
-muhitga, mehnatga, insonlarga, mehr-
muhabbat, kabi ma’naviy
-
axloqiy bilim, ko‘nikma va odatlar shakllantirilishi hamda
xalq og‘zaki ijodi namunalari vositasida 5
-
7 yoshgacha bolalarda esa o‘zi tug‘ilib
o‘sgan Vataniga, ota
-
onasiga, do‘stlariga mehr
-muhabbat shakllantirilishi va qator
fazilatlarni sanab o‘tgan.Ushbu fazilatlar bolalarda tushuncha va xulq –
atvor
madaniyatini rivojlantirishga xizmat qilishi aniqlanganligi singdirilgan.
Biz tomondan ko‘rib chiqilayotgan muammo doirasidagi masalada halq og‘zaki
ijodi namunasi maqollar vositasida maktabgacha yoshdagi bolalarni nutqiy
madaniyatini shakllantirishda “maqol” lar alohida o‘rin tutishini ta’kidlash joiz.
Bolalar bilan nutqiy muloqot madaniyatini shakllantirish bo'yicha tadqiqot
ishlarini olib borishda men
og'zaki xalq og’zaki ijodi namunasi
maqoldan
foydalanaman. Maqollardan foydalanishning o'ziga xosligi shundaki, barcha
mashg'ulotlar o'yin va qiziqarli bo'lib, og'zaki xalq og’zaki ijodiy san'ati asarlari turli
bosqichlarda kiritilgan. Barcha tadbirlar,
ta’limiy
-
tarbiyaviy o’quv faoliyati
bolalarning yoshi va individual xususiyatlarini hisobga olgan holda tashkil etiladi.
Bugun
biz
maktabgacha
yoshdagi
bolalarni
nutqiy
madaniyatini
shakllantirishda xalq og’zaki ijodi namoyondasi maqollarning roli muhim a
hamiyatga
ega traektoriyasini ko’rib taxlillarimizda vfrnf,ufxf yoshdagi bolalarni kelgusi maktab
ta’limiga tayorlashda va eng muhimi olingan ta’lim, bilim asosida kasblarini tanlashda
asos bo’lib hizmat qilishiga aminmiz.