O'quv qo'llanma

Axborotning konfidensialligi
- him oyaning eng kerakli vazifalaridan biri. H ar 
bir insonda yoki tashkilotda shunday hujjatlar borki, ulam ing ja m o a m ulkiga 
aylanm asligi ta ’m inlanishi shart. B unday hujjatlam i saqlashda q o g ‘oz, fotoplyonka 
ishlatilsa, konfidensiallik m a ’m uriy usullar yordam ida am alga oshiriladi. A m m o 
axborot kom pyuterda ishlanib, ochiq aloqa kanali orqali uzatilsa, m a ’m uriy usullar 
ojizlik qiladi va yordam ga axborot xavfsizligini ta ’m inlash usullari keladi. 
K onfidensiallikni ta ’m inlash m asalasiga binoan m a ’ lum otlar shunday k o ‘rinishda 
uzatiladiki, hatto niyati buzuq eltuvchidan yoki uzatish m uhitidan foydalana olganida 
ham him oyalangan m a’lum otlarni olaolm aydi.
Axborotning yaxlitligi.
M a’lum otlar, ishlanishi va aloqa kanali bo‘yicha 
uzatilishi jaray o n id a, tasodifan yoki atayin buzilishi m um kin. A xborot eltuvchida 
saqlanadigan jo y id ay o q buzilishi m um kin. Y axlitlikni ta ’m inlashga (yaxlitlikni 
nazoratlashga) 
binoan 
m a’lum otlar 
saqlanishi 
va 
uzatilishi 
jarayonida 
m odifikatsiyalanm aganligini tasdiqlash yoki m a’lum otlar buzilganligini aniqlash 
talab etiladi. 
B oshqacha aytganda, 
m a’lum otlarning har qanday 
o ‘zgarishi 
sezilm asdan qolm asligi zarur.
Identifikatsiya
foydalanuvchini qandaydir noyob idcntifiqator bilan aynanligini 
tasdiqlash uchun kerak. U ndan so ‘ng identifiqatorga yuklangan barch a harakatlarga 
ushbu identifiqator biriktirilgan foydalanuvchi jav o b g ar hisoblanadi.
Autentifikatsiya
identifikatsiyaga 
zaruriy 
q o 'sh im c h a
hisoblanadi 
va 
identifiqatorni 
taqdim
etgan 
foydalanuvchining 
haqiqiyligini 
(autentligini) 
tasdiqlashga m o 'ljallan g an . A nonim boMmagan foydalanuvchi autentifikatsiyadan 
m uvaffaqiyatli o ‘tgandagina ishlash im koniyatiga ega b o 'lish i shart.