Nutq madaniyati va radiojurnalist nutqi

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 4 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
381 
w
www.oriens.uz
May
2021
 
 
O’zbek va jahon tilshunosligida jurnalistika sohasiga bag’ishlangan ko’plab 
tadqiqotlar mavjud. Ayniqsa, bu borada Mo’minov.F.A , S.Sodiqov, V.V.Smirnov 
kabi olimlarning ishlarini alohida ta’kidlash lozim.
MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Hozirgi ijtimoiy iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayotimizda ulkan o‘zgarishlar, tub 
islohatlar amalga oshirilmoqda. Ushbu jarayonda har bir shaxs buyuk o‘tmishimizni 
yaxshi bilgan holda kelajagimiz ravnaqi uchun eltadigan eng oqilona yo‘llardan 
borish talab qilinadi. Bunday oqilona yo‘lda O`zbekiston Respublikasining Birinchi 
Prezidenti I.Karimov ta’kidlab o‘tganidek, “Biz milliy ma’naviyatni har tomonlama 
yuksaltirish masalasini o‘z oldimizga asosiy vazifa qilib qo‘yar ekanmiz, bugungi 
kunda ma’naviyatimizni shakllantiradigan va unga ta’sir o‘tkazadigan barcha omil va 
mezonlarni chuqur tahlil qilib, ularning bu borada qanday o‘rin tutishini yaxshi 
anglab olishimiz maqsadga muvofiq bo‘ladi”.
O‘zbekiston mustaqilligi ommaviy axborot vositalari oldiga yangidan–yangi 
vazifalar qo‘ydi. Jurnalistika sohasida qalam tebratayotgan ijodkorlarning so‘zi 
millatning 
ijtimoiy–siyosiy 
ongini, 
ma’naviy, 
axloqiy 
dunyoqarashini 
shakllantirishida muhim ahamiyat kasb etadi. Ta’kidlash lozimki, o’zbek tilshunosligi 
fani o’tgan davr mobaynida ulkan yutuqlarni qo’lga kiritdi. Buni tilning barcha 
sathlari bilan bog’liq muammolarning o’rtaga tashlanishi va olib borilayotgan ilmiy 
izlanishlar ham ko’rsatib turibdi. O.A.Vni biz “to’rtinchi hokimiyat” deb ataymiz. 
Uning jamiyatda tutgan o’rni katta. Jurnalistikani nafaqat mafkura yaratadigan, uni 
shakallantiradigan dargoh, qurol sifatida, balki turli ijtimoiy-siyosiy qarashlarni 
jamiyatga yetkazadigan vosita sifatida qarashadi. 
Keyingi yillarda jurnalistik nutqning individual xususiyatlarini o’rganish hamda 
tadqiq qilishga alohida e’tibor berilmoqda.
Jurnalistika sohasida so’z tanlashdagi va qo’llashdagi mahoratining tadqiq etilishi 
tilshunosligimiz rivojida o’ziga xos ahamiyatga ega. Chunki aynan mana shu jihat 
orqali jurnalistning individual uslubi yaqqol ko’rinadi. Shuning uchun 
tilshunosligimizda jurnalist nutqining o’ziga xosligi, uning til vositalaridan 
foydalanishi kabi jihatlar bosh mavzu darajasiga ko’tarilib bormoqda.
Radiojurnalist nutqini uslubiy jihatdan tahlil qilish, jurnalistning tilning 
badiiy tasvir vositalaridan, shuningdek, umuman tildan foydalanishdagi mahoratini 
va bu orqali uning o’zbek tili rivojidagi o’rnini belgilashdan iboratdir.

Radiojurnalist nutqini uslubiyatini o’rganish quyidagi vazifalarni bajarishni 

taqozo etadi: