Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

4.4-rasm. Buxgalteriya hisobi jurnal-order shaklining umumiy chizmasi 
Bosh daftarga joriy (oylik) oborotlar jurnal-orderlardan o‘tkazilganda, tegishli schot kredit 
oborotlarining jami bitta yozuv bilan, debet oborotlar esa bog‘lanuvchi, ya'ni kreditlanuvchi schotlar 
ko‘rsatilib aks ettiriladi. 
Shunday qilib, sintetik schotlarning debet oborotlari, kreditlanuvchi schotlari ko‘rsatilgan 
holda Bosh daftarda (№18-ASK shakl), kredit oborotlari esa debetlanuvchi schotlari ko‘rsatilgan 
holda jurnal-orderlarda aks ettiriladi. Balans bosh daftar ma’lumotlari asosida, ayrim hollarda hisob 
registrlari ma’lumotlaridan foydalanib tuziladi.
Yozuvlarning yozilish ketma-ketligi, texnikasi va tamoyili tushunarli bo‘lishi uchun Bosh 
daftarning bitta sintetik schot uchun ochilgan schotini misol tariqasida ko‘rsatamiz (3.7-jadval). 
Jurnal-order shakli bo‘yicha hisob yuritishda hisob ishlarini to‘liq avtomatlashtirish uchun 
hisoblash mashinalaridan samarali foydalanish mumkin. Klavishali hisoblash mashinalarini qo‘llash 
uchun jurnal-order shaklidagi hisob registrlarini ko‘p o‘zgartirish talab qilinmaydi. Bunda sintetik va 
analitik hisobni yuritish tamoyili buzilmaydi, registrlarning o‘zaro bog‘lanish va ularni nazorat qilish 
tizimi o‘zgarmasdan qoladi. 
4.7-jadval 
№18-ASK shakl 
B O SH D A F T A R 
5010-«Milliy valutadagi pul mablag‘lari» schoti 
Debet oboroti schotlarning kreditidan 
Kt 
obor
oti 
Saldo 
Oy 
9010 
schot 
K-ti 
№1 j-
o dan 
5110 
schot 
k-ti 
№3 j-o 
dan 
5530 
schot
k-ti
№3 
ASK
j-o dan 
5710 
schot k-
ti №3 j-o 
dan 
6870 
schot
k-ti
№7
j-o. dan 
va 
hokaz
o 
Debet 
bo‘yich
a jami
Dt Kt
Dastlabki hujjatlar 
Qaydnomalar va kartochkalar 
(analitik va sintetik hisobni 
birlashtirish iloji bo
‘
lmaganda 
qo
‘
llaniladi) 
Кassa daftari 
Sintetik hisob schotlari bo
‘
yicha 
jamlovchi va guruhlovchi 
qaydnomalar 
Jurnal-orderlar (kredit belgisi 
bo
‘
yicha) 
Analitik hisob schotlari bo
‘
yicha 
oborot qaydnomasi 
Bosh daftar
(debet belgisi bo
‘
yicha) 
Balans va hisobotlar

---

Yanv
ar 
40 
82950 
2000 
- 
610 
- 
85600 
8560
2 
10 
- 
Fevral - 
92410 
1200 
400 
840 
- 
94850 
9484
6 
8 
- 
Mart 
120 
88750 
10120 
- 
475 
- 
99465 
9945
0 
12 
- 
Misol tariqasida 1-ASK jurnal-orderning shakli o‘zgartirilib, hisoblash mashinasida 
to‘ldirilgan namunasini keltiramiz (4.8-jadval)