Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

Davlat korxonasining ustav kapitali
- davlat tomonidan korxonaning doimiy tasarrufiga tekinga 
berilgan moddiy va pul mablag‘lari summasidir. Ustav kapitali hisobiga asosiy va aylanma 
mablag‘lar shakllanadi. 
Korxonaga asosiy vosita mavjud ishlab chiќarish hajmiga va ishlab chiќarishga xizmat ko‘rsatish 
ob’ektlariga ќarab, aylanma mablag‘lar esa normativlar asosida beriladi. Normativ yuќori tashkilot 
tomonidan belgilanadi, ammo ularni taќsimlashni korxonaning o‘zi mustaќil amalga oshiradi. 
Amaldagi tartibga ko‘ra korxona ustav kapitali miќdori uning ta’sis hujjatlarida ќayd etilgan 
miќdoriga muvofiќ bo‘lishi kerak. Davlat korxonasi uchun yuќori turgan tashkilotning korxonani 
tashkil etish va uning balansiga ustav kapitalini o‘tkazish to‘g‘risidagi buyruYoi ta’sis hujjati 
hisoblanadi. 
Ba’zi hollarda davlat korxonasining ustav kapitali hajmi o‘zgarishi mumkin. Ustav kapitali miќdorini 
faќatgina yuќori tashkilot o‘zgartirishi mumkin. 
Aktsiyadorlik jamiyati ustav kapitali
uning aktsiyadorlari sotib oladigan aktsiyalarining nominal 
ќiymatidan iborat bo‘ladi. Bunda chiќariladigan jami aktsiyalarning nominal ќiymati bir xil bo‘lishi 
mumkin. 
Aktsiyadorlik jamiyatining ustav kapitali miќdori ko‘payishi yoki kamayishi mumkin. Ustav 
kapitalini ko‘paytirish ќo‘shimcha aktsiyalarni joylashtirish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin. 
Jamiyat tomonidan ќo‘shimcha aktsiyalar faќat jamiyat ustavida belgilangan e’lon ќilingan aktsiyalar 
miќdori doirasida joylashtirilishi mumkin.
Aktsiyadorlik jamiyati ustav kapitalini kamaytirish favќulodda hollarda yuz beradi va uni 
ko‘paytirishdagi singari tartibda amalga oshiriladi. Ustav kapitali miќdorining kamayishi aktsiyalar 

---

umumiy sonining ќisќarishi bilan boYoliќ bo‘ladi, shu jumladan, jamiyatning o‘zi haќini keyinchalik 
to‘lash bilan aktsiyalarni sotib olishi ham shu hisobga kiradi. 
Amaldagi ќonunlarga binoan aktsiyadorlik jamiyati ustav kapitaliga hissa tariќasida pul bilan 
baholanadigan va ta’sischilar tomonidan jamiyat aktsiyalari haќini to‘lash uchun kiritiladigan moddiy 
boylik, mulkiy yoki o‘zga huќuќlarni to‘lashlari mumkin. Jamiyat ta’sis etilayotganda uning 
aktsiyalari pulini to‘lash shakllari jamiyatni tashkil etish to‘g‘risidagi shartnoma yoki jamiyat 
ustavida, ќo‘shimcha aktsiyalar va boshќa ќimmatli ќoYoozlar pulini to‘lash ularni joylashtirish 
to‘g‘risidagi ќarorda ko‘rsatiladi. 
Aktsiyador ta’sis yiYoilishi belgilangan muddatlarda, ammo jamiyat ro‘yxatdan o‘tgandan keyin bir 
yildan kechikmay aktsiyalarning to‘liќ pulini to‘lashi kerak. Aktsiyalarni sotib olish muddati 
o‘tganidan keyin aktsiyadorlar jamiyati ularni o‘z ixtiyoriga ќarab sotishga haќli. 
Amaldagi ќonunlarga muvofiќ hissalarga bo‘lingan ustav kapitaliga ega bo‘lgan jamiyat