Dilrabo elmuratova nodira misirova

Shaxsiy k o m p eten tlik - 
izchil ravishda kasbiy o ’sishga erishish, malaka darajasini 
oshirib borish, kasbiy faoliyatda o ’z ichki imkoniyatlarini namoyon qilish 
E k stralin gvistik tizim
(ingl. “exterior” - “tashqarida”, nem. “ linguistik” - “til”) -
gapirayotgan shaxsning ijtimoiy vazifalari bilan bevosita bog’liq holda nutqning 
tashkil etilishi (nutqiy tanaffuslar, kulgu, y o ’talish, nafas olish, yig’lash, tutilish va b.) ni 
ifodalovchi tizim
E ktrem al k om petentlik 
- favqulotda vaziyatlar (tabiiy ofatlar, texnologik jarayon 
ishdan chiqqan)da, pedagogik nizolar yuzaga kelganda oqilona qaror qabul qilish, 
to ’g ’ri harakatlanish malakasiga egalik
O ’zini o ’zi baholash (O ’O ’B) 
- shaxsning o ’z-o’zini tahlil qilishi orqali o ’ziga 
baho berishi 
v
O ’z-o ’zini rivojlantirish 
- shaxsning o ’zida kasbiy tajriba, malaka va mahoratni 
takomillashtirish yo’lida aniq maqsad va puxta o’ylangan vazifalar asosida mustaqil 
ravishda amaliy harakatlami tashkil etishi
O ’zini o ’zi tahlil q ilis h - 
pedagog tomonidan kasbiy faoliyatda tashkil etayotgan o ’z 
amaliy harakatlari mohiyatining o ’rganilishi
O ’z ustida ishlash 
— shaxs yoki mutaxassis tomonidan o’zini ijtimoiy hamda 
kasbiy jihatdan rivojlantirish, kam olotga erishish yo'lida maqsadli, izchil, tizimli 
harakatlaming tashkil etishi
O ’qituvchi 
nutqi 
-
pedagogning 
ta’lim-tarbiya 
jarayonida 
til vositalaridan 
foydalanishi
Q obiliyat 
- shaxsning osonlik bilan biron faoliyatni egallay olishini ta’minlaydigan 
individual psixologik xususiyat
H is etish 
m adaniyati 
- pedagogik madaniyatning tarkibiy elementlaridan biri 
bo’lib, u pedagog tomonidan ta’lim jarayoni ishtirokchilarining ichki kechinmalari. 
his-tuyg’ulari, o ’y-fikrlarini tushuna olishi, ular bilan samarali muloqotni tashkil 
etishini bildiradi
122

---

T E S T T O P S H I R I Q L A R I
1. L ug’aviy jihatdan “competence” tushunchasi qanday m a’noni ifodalaydi?
a) xarakter;
b) tem peram ent;
c) qobiliyat;
d) idrok.
2. Kasbiy faoliyatni amalga oshirishda mutaxassis tomonidan o ’zi uchun zarur 
bo ’lgan bilim, k o ’nikma, m alakalaming egallanishi va ulami amalda yuqori darajada 
qo’llay olishi qanday sifatni ifodalaydi?
a) bilimni;
b) kom petentlikni;
c) k o ’nikmani;
d) malakani.
3. 
1) murakkab jaraenlarda; 2) raqobatchilar bilan kurashishda; 3) noaniq 
vazifalam i bajarishda; 4) bir-biriga zid m a’lumotlardan foydalanishda; 5) har 
qanday vaziyatda ham yutuqqa erishishga intilishda; 
6) kutilmagan vaziyatda 
harakat rejasiga ega bo’la olishda. Kompetentlik yaqqol namoyon bo’ladigan 
holatlam i belgilang.