Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

"Yorib o ‘tish" strategiyasi. 
Bu strategiya, ko‘pincha, ishlab chiqa­
rish texnologiyasi juda oddiy va ommabop iste’molga m o‘ljallangan 
yangi mahsulotni bozorga kiritishda q o ‘llaniladi. Bunda tovar bozorga 
ju da past narxda chiqariladi, bozomi egallashi bilan normal darajaga 
qaytadi. Ayniqsa, bu strategiyani korxona raqobatchilarga nisbatan katta 
hajmdagi mahsulotni bozorga kiritishi mumkin b o ig a n hollarda q o lla sh
maqsadga muvofiq hisoblanadi.
"Kirib borish" strategiyasi. 
Bu strategiya past narxlar orqali yangi 
bozorga tez kirib borish uchun ishlatiladi. M azkur strategiya talabning 
yuqori elastikligi vaziyatida yuqori samara beradi.
"Batamom foydalanish" strategiyasi. 
Bu strategiyaning asl 
mohiyati, yangi tovarlarni bozorga kiritish bosqichida, sotiladigan tovar­
lam ing hajmi kam b o lg an d a ularga juda yuqori narx belgilashdan ibo- 
ratdir. So‘ngra bu narx bozoming va raqobatchilaming o ‘sishi bilan 
kamayib boradi.
"Korxonaning 
eksport 
imkoniyatlarini 
kengaytirishga
yo‘naltirilgan narx" strategiyasi. 
Korxona narxlashtirishda bu strate­
giyani q o ilash uchun mamlakatning ichki va tashqi bozorida 
narxlashtirishning xususiyatlarini hisobga olishi kerak. Shulami o ‘rganib 
aniq bozor sharoitlariga b o g liq holda o ‘ziga xos narx siyosatini tanlashi 
mumkin b o iad i.
Nazorat va mulohaza uchun savollar
1. Narx deganda nimani tushunasiz?
2. Narxga ta ’sir etuvchi omillar nimalardan iborat?
3. Narxlashtirishni maqsadlari nimalardan iborat?
228

---

4. Yuqori narx strategiyasi qanday o‘matiladi?
5. Past narx strategiyasi deganda nimani tushunasiz?
6. Bozorda narx qanday omillar natijasida shakllanadi?
7. Tovami hayotiylik sikli davomida mahsulot narxi qanday 
o'm atiladi?
8. Yorib o ‘tish strategiyasi deganda nimani tushunasiz?
9. Narx nimaga tegishli b o ‘lishidan qat’iy nazar, qanday 
funksiyalami bajaradi?
10. Davlatning narxlami tartibga solish faoliyati qanday narxlami 
vujudga keltiradi?