Jismoniy tarbiyaning umupedagogik uslublari

Ko‘rgazmali o‘quv qurollari namoyishi

---

Idrok qilishning ko‘rgazmali uslublari
•
Idrok etishning ko‘rgazmali tamoyilini 
singdirishda ko‘rgazmali uslublar asosiydir 
(ammo yagona emas). Ularning yordami bilan 
o‘quvchi o‘rganiladigan harakat obrazini 
shakllantirishda jonli mushohada qilish 
imkoniyatini qo‘lga kiritadi.
•
Uslublarning yaxshi natija berishi ko‘pincha 
o‘quvchilarning yoshiga muvofiqligini ko‘rsatadi.
•
Idrok etishning ko‘rgazmali uslublaridan 
foydalanish ta’limning bosqichlariga bog‘liq.

---

Ta’lim asosida ko‘rsatish yordami bilan taqlid qilish yotadi. 
O‘quvchining ongli taqlid qilishga tayyorligi harakatlarning bir 
necha omillari bilan aniqlanadi
•
1) ko‘rilgan harakatni tahlil qila 
bilish qobiliyati; 
•
2) bolaning ruhiy-fiziologik 
rivojlanishi muvofiqligi bilan 
qayta tiklanadigan mashqning 
murakkabligi optimal bo‘lishi 
kerak; 
•
3) taqlid qilinadigan harakatlar 
to‘g‘risida o‘quvchining bilim 
darajasi bilan to‘laligini 
tasavvur qilish; 
•
4) taqlid qilish uchun o‘z-o‘zini
nazorat qilish va o‘z vaqtida 
sifatli nazoratning mavjudligi. 

---

Jismoniy mashqni ko‘rsatishga ba’zi bir 
uslubiy talablar: 
•
1. Ko‘rsatish har doim so‘zdan foydalanish uslubi bilan mos kelmog‘i kerak. 
•
Ko‘rsatish va so‘zning nisbati mazmuni bo‘yicha, vaqtlar bo‘yicha taqsimlanishi va 
qo‘llanish tezligi ta’limning aniq tarkib topgan vazifalari va pedagogik vazifalar bilan 
belgilanishi kerak. 
•
2. Ko‘rsatishning mazmuni ta’limning vazifalariga muvofiq bo‘lishi majburiydir: 
•
a) birinchi ko‘rsatish, odatdagidek, jismoniy mashq bajarilishining standart texnikasi 
to‘g‘risida yaxlit tasavvur berishi kerak. U qayta tiklash uchun o‘quvchilarga oson 
bo‘lish darajasida amalga oshiriladi; 
•
b) agar harakatni qanday egallash mumkinligini ko‘rsatish talab qilinsa, u holda 
ko‘rsatishda ko‘nikmaning yuqori darajasini ifodalovchi individuallashtirishning 
texnik bajarilishini aks ettirish kerak; 
•
v) qachon kuchlanish berilishini ta’kidlash va ayrim harakatlarga o‘quvchilar 
diqqatini jalb qilmoq zarur, ko‘rsatishda aynan ana shu lahzalar ta’kidlanadi; ko‘proq 
ko‘rgazmalilik uchun ba’zan o‘rganilanayotgan harakatning faqat qismini 
ko‘rsatadilar, harakatning tezligi kamaytiriladi, tanaffus qilinadi. 
•
3. Ko‘rsatish vaqtida o‘qituvchining emotsional holatida o‘quvchilar taqlid qilishga 
intilishlarini hisobga olish kerak. Bundan o‘quvchilarning bilish faolligini oshirish 
uchun foydalanish zarur. 
•
4. Oynali ko‘rsatish faqat oddiy, asosan, umumrivojlantiruvchi jismoniy 
mashqlardan foydalanilgan vaqtda maqsadga muvofiqdir. 

---