Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


sodir bo'layotgan voqeadek jonlanadi, ayni shu asar teatr sahnasida



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə133/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

sodir bo'layotgan voqeadek jonlanadi, ayni shu asar teatr sahnasida
qo'yilganda ham tomoshabin nazdida ular hozir sodir bo'layotgandek
tuyuladi. Demak, dramatik asar o'quvchisi (yoki tomoshabini) bilan
unda tasvirlangan voqea orasida ham «men - hozir» tarzidagi vaqt
hissi mavjud bo'ladi.


Muayyan bir adabiy turga mansub asarda badiiy konfliktning
muayyan bir turi yetakchilik qiladi. Deylik, dramatik asarlarda
xarakterlararo konflikt, lirik asarlarda ichki konflikt (asardagi aksi
jihatidan) yetakchilik qilsa, epik asarlarda konfliktning har uchala
turi qorishiq holda namoyon boia oladi. Ayrim adabiyotshunoslar
mazkur xususiyatni ham turga ajratishning asosi, turga mansublikni
belgilovchi xususiyat sifatida ko‘rsatadilar. Biroq bu turga mansublikni
belgilovchi xususiyat boiolmaydi. Negaki, har qanday badiiy asarda
ham, uning turga mansubligidan qat’i nazar, konfliktning har uchala
navi mavjud; ular o‘zaro aloqada bo‘lib, biri ikkinchisini yuzaga
chiqaradi, biri orqali ikkinchisi ifodalanadi.
Shunisi ham borki, adabiy turlar orasida qat’iy chegara, «xitoy
devori» mavjud emas. Ya’ni badiiy asarlarni adabiy turlarga ajratishda
ma’lum shartlilik bor, zero, bitta adabiy turga xos xususiyatlar boshqa
bir adabiy turga mansub asarlarda ham namoyon bo'lishi mumkin.
Boz ustiga, badiiy adabiyot rivoji davomida adabiy turlar bir-birini
boyitadi, ular orasida sintezlashuv jarayonlari kechadi. Masalan,
zamonaviy proza (epos) o‘ziga dramaga xos elementlami singdirgani
uning tasvir va ifoda imkoniyatlarini kengaytirdi. Hozirgi epik asarlarni
ulardagi dialoglar, boshqacha aytsak, «sahna-epizod»larsiz tasavvur
qilib boimaydi. Epik turning takomili davomida dramaga xos syujet

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin