5-8 söz-
d
ən,fraza
11-13 sözdən artıq olmamalıdır.Bu o deməkdir ki, ən
qısa nitq parçası (mətn) Və yaxud unison dialoq, ən azı iki
cümlədən ibarət olmalıdır. Kommünikasiya məqam daxilində
gerçəkləĢən proses olduğundan anlaĢma aktının effekli olması
birbaĢa nitqın surətindən asılıdır. Yadda saxlamaq lazımdır
ki, yüyrəkliklə anlaĢma tərs mütənasibdir.
T
əqribən orta ölçülü bir cümlənin tələffüz olunması üçün
2 ,
5 saniy
ə vaxt tələb olunduğunu nəzərə alsaq, bir dəqiqədə
cümlələrin sayı təxminən
20-24 olmalıdır. Təbii ki, bu proses
istifad
ə olunan dilin sintaktik qanunları ilə müĢayiət olunmalıdır.
Bu o dem
əkdir ki, kommunikasiya subyektləri cümlə quruluĢu və
söz sırasını avtomatlaĢmıĢ rejimdə icraçılarına çevrilirlər.
Müəyyən məqamlarda isə hazır qəliblərdən istifadə etməklə
informasiya mübadiləsinə qatılırlar. Hələ e. ə. 1-ci əsrdə
Dionisi Qalikarnasski yazırdı ki, «
nitq axarında sözlərin düzülüşünə filosoflar v ə ritoriklər çox fikir verməsələr də, burada da memarlıqda və toxuculuqda olduğu kimi əvvəlcə lazım olan materialı seçib hazırlamaq və sonra ustalıqla düzmək tələb olunur. Fikrin düzgün əks olunması düzülüşdən bilavasitə asılıdır». Cümləarası pauzaların ölçüləri də adi danıĢıqda oldu-
ğundan fərqlənməlidir. Hər
5-6 saniy
ədə pauzaya yer ayrılma-
lıdır. Bir qayda olaraq normal danıĢıq tərzi dəqiqə ərzində
120- 125 sözdən istifadə olunmasını tələb edir. Halbuki göstərilən
vaxt biçimində
400 -
ə qədər sözdən də istifadə olunması
mümkündür.
Sürətli informasiya ötürülməsi, belə demək mümkünsə,
faydadan çox ziyan gətirir. Çünki qarsı tərəf gərginlik və əsəbilik
içində dinləməyə qatılmalı olur və son nəticədə informasiyanın
