Ma’lumotlar oqimi diagrammasi yordamida boshqaruvchi
jarayonlarni modellashtirish.
Boshqaruvchi jarayon boshqaruvchi oqim yordamida tizimdagi vaziyat to‘g‘risida
ayrim axborotlarga ega bo‘ladi va boshqaruvchi oqim vositasida
tegishli
jarayonlarni initsiallaydi.
Ma’lumotlar oqimini boshqaruvchi diagrammada ham, odatdagi oqimlar
uchun
belgilardan foydalaniladi. Lekin ularni punktli chiziq bilan tasvirlaydi. Qo'shimcha
ravishda boshqaruvchi oqimning quyidagi turi ko‘rsatilishi mumkin:
• T-oqim (Trigger-Flow — tirger oqim) — jarayonni faqat
≪
yoqish
≫
imkoniga
ega boshqaruv oqimi, navbatdagi boshqaruvchi signal yana
jarayonni
≪
yoqish
≫
bo`ladi (garchi jarayon faol bo‘ lsa ham).
• A-oqim (Activator Flow — detallashtiruvchi oqim) — boshqaruvchi jarayonni
ham
≪
yoqish
≫
, ham
≪
o‘chirish
≫
imkoniga ega boshqaruv oqimi.
• Ye/D-oqim (Enable Flow — o ‘zgaruvchan, ko‘chuvchi oqim) — jarayonni bitta
(Ye) liniya bo‘yicha yoqish va boshqa liniya (D) signali bo‘yicha o ‘chirishi
mumkin bo‘lgan boshqaruv oqimi. Zarur holatda ma’lumotlar oqimi turini
(boshqaruvchi yoki odatdagi) o‘zgartirish mumkin. Buning uchun maxsus belgi —
ma’lumotlar oqimi turlarini oczgartirish tugunidan foydalaniladi. Bu tugunga oqim
ma’lumotlar oqimi sifatida keladi, undan esa boshqaruvchi oqim sifatida chiqadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Ramez Elmasri, Shamkant B.Navathe. Fundamentals of
Database Systems
(7th Edition). Pearson. USA, 2015.
2.
M.T.Azimjanova, Muradova, M.Pazilova. Informatika va
axborot
texnologiyalari. O'quv qo'llanma. Т.: “O'zbekiston faylasuflari milliy
jamiyati”, 2013 y.
3.
Holmatov T.X., N.I.Tayloqov. Amaliy matematika, dasturlash va
kompyuteming dasturiy ta’minoti. 0‘quv qo’llanma. Т.: “Mehnat”, 2000 y.
4.
S.S.Qosimov Axborot texnologiyalar O’quv qo’llanma. T.:“Aloqachi”,
2006 y.
5.
M Aripov, B.Begalov va boshqalar. Axborot texnologiyalari. O’quv
qo’llanma. T.:, “Noshir”, 2009 у.
6.
A.Sattorov. Ma’lumotlar bazasini boshqarish sistemasi Access (Windows
9x/2006) O’quv qo’llanma. Т.: “Fan va texnologiya”, 2006 y.
7.
Axborot xavfsizligi asoslari, I.M.Karimov Tashkent, 2019
8.
Информационная безопасность телекоммуникационных систем
(технические аспекты), Кулаков М.В., Гарашин А.В. Учеб. Посбие для
вузов. М.:
Радио и связь, 2014
9.
Информационная безопасность государственных организаций и
коммерческих фирм. Справочное пособие. М.: 2017.
10.
Зегжда Д.П. Основы безопасности информационных систем: Учеб.
пособие для студ. вузов. – М.: Горячая линия – Телеком, 2016.