9-Mavzu. Ma`lumotlar bazasini tiklash Rezervli nusxalash

Interaktiv dasturiy faoliyat 
Rivojlangan interfeysga ega interaktiv dasturiy faoliyat uchun asosiy boshqaruvchi 
harakat bu foydalanuvchining buyruqlari, aniq vaqtdagi dasturiy ta’minot uchun — 
datchiklar va (yoki) ishlab chiqarish jarayoni operatoridan keladigan signallardir. 
Interaktiv dasturiy ta’minot uchun turli xil, agar bu aniq vaqtdagi dasturiy ta’minot 
bo‘lsa, bir turdagi signallar qabul qilish xos xususiyatidir. 
Interaktiv tizimlardan farqli ravishda, joriy vaqt tizimi uchun dasturiy ta’minotning 
olingan signalni qayta ishlashi uchun qat’iy cheklangan vaqt belgilangan. Bunday 
cheklashlar masalan, Petri tarmog‘ i yoki Markov jarayonidan foydalanilgan 
holda tizim harakati bo‘yicha qo‘shamcha tekshirishlarni o'tkazishga majbur qiladi. 
Holatlarning o‘tish diagrammasini tuzish vositasi orqali xatti-harakatlar 
xususiyatini aniqlashni talab etuvchi dasturiy ta’minotga tarmoqda ishlashga 
mo`ljallangan turi ham kiradi. Bu holatda server va mijoz o‘rtasida uzatiladigan 
ma’lumotlarni tasavvur etgan holda boshqaruvchi ta’sir ko‘rinishida ular xatti-
harakatining modeli alohida tuziladi. 
Dastur interfaol sinfga mansub bo‘lib, spetsifikatsiyalashni tahlil etish va belgilash 
bosqichiga muvofiq foydalanuvchi bilan interfeys darajasida dastur mohiyatini 
aniqlash maqsadga muvofiqdir. Holatlar o ‘tishining olingan diagrammasini 
dasturiy ta’minot buyurtmachisi bilan kelishib olish zarur. 

---

Funksional diagrammalar 
Birinchi galda ishlab chiqiladigan dasturiy ta’minot funksiyalarining o‘zaro 
aloqasini aks ettiruvchi diagrammalar funksiyaviy deb yuritiladi. 
Funksiyaviy modelga misol tariqasida faol modelni ko'rib chiqamiz. U SADT 
(Structured Analysis and Design Technique — strukturaviy tahlil va 
loyihalashtirish) funksiyaviy modellashtirish metodologiyasi tarkibida D. Ross 
tomonidan taklif etilgan. Eslatma. SADT metodologiyasi shuni nazarda tutadiki, u 
tizim funksiyalariga yoki uning predmetlariga (ma’lumotlari, jihozlar, axborotlar 
va h.k.) asoslanadi. Har ikki holatda o ‘xshash grafik notatsiyalar qoilaniladi. 
Ammo birinchi holatda blok funksiyalarga, ikkinchisida ma’lumotlar elementiga 
mos keladi. Tegishli modellarni faol modellar va ma’ lumotlar modellari deb atash 
qabul qilingan. To‘liq model o‘z ichiga dasturiy ta’minotning nisbatan to‘liq 
bayonini ta’minlovchi har ikki model tuzilishini oladi, biroq faol (funksional) 
modellar keng qoilaniladi. SADT metodologiyasi asosida keyinchalik IDEFO 
(Icam DEFinition — ICAM notatsiyasi) murakkab tizim bayonining mashhur 
metodologiyasi yaratilgan.