Bank hisobi, tahlil va audit
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VII-bob bo’yicha o’z bilimini tekshirishga doir nazorat savollari 1. Bank kapitalining iqtisodiy mohiyatini tushuntiring.
- 8.2. Bank auditning maqsadi va vazifalari. 8.3. Respublikada bank auditini shakllanish bosqichlari va rivojlanish ustiqbollari.
|
DKAO’S/JAO’S
Bu koeffitsent aktivlarning qancha bo’lagi foyda keltirishini ko’rsatadi. DKAO’S -daromad keltiruvchi aktivlarning o’rtacha summasi JAO’S -jami aktivlarning o’rtacha summasi Ushbu ko’rsatkichlar bankning kredit siyosatning mohiyatini ko’rsatib, bankning aktivlarining maqsadga muvofiq tuzilishini ko’rsatadi, ularning risklilik darajasini va bankning likvidligiga, daromadliligiga, rentabelligiga ta’sirini ko’rsatadi. Aktivlarni risklilik darajasi inobatga olgan holda amalga oshirilgan tahlil, aktivlar tarkibini boshqarish imkoniyatini beradi, bu esa o’z navbatida bank likvidliligi va to’lovga qobiliyatini ta’minlash asos hisoblanadi. VII-bob bo’yicha o’z bilimini tekshirishga doir nazorat savollari 1. Bank kapitalining iqtisodiy mohiyatini tushuntiring. 2. Bank kapitalining tashkil topish manbalari. 3. Bankning ustav kapitalini tushuntiring. 4. bankning qo’shimcha kapitaliga izoh berng. 5. Aktivlarning risklilik darajasini izohlang. 6. Aktivlarni risklilik darajasini minimallashtirish. 111 VIII-Bob. Bank auditini tashkil qilish asoslari Reja: 8.1. Bank auditining predmeti va metodi. 8.2. Bank auditning maqsadi va vazifalari. 8.3. Respublikada bank auditini shakllanish bosqichlari va rivojlanish ustiqbollari. 8.1. Bank auditining predmeti va metodi. Tijorat banklari faoliyati yuqori darajadagi iqtisodiy risklar bilan chambarchas bog‘liq bo‘ladi. Banklar faoliyati asosan jalb qilingan mablag‘lar hisobidan amalga oshiriladi. Shunga ko‘ra banklar faoliyatida doimo likvidlilik riski, kredit riski va tizimli risk yaqqol ko‘zga tashlanib turadi. Tijorat banklarining bosh maqsadi - yuqori darajada foyda olishni ta’minlash, bu esa bankni yuqori daromadli, ayni vaqtda, yuqori riskli operatsiya-larni (kreditlar berish, tijorat qimmatli qog‘ozlarini sotish-sotib olish operatsiyalari va h.k.) amalga oshirishni taqozo etadi. Bularning barchasi pirovard natijada banklar faoliyatida foydalilik va likvidlilik kategoriyalari o‘rtasidagi murakkab, ziddiyatli bog‘liqlikni yuzaga keltiradi. Tijorat banklarining bankrot bo‘lishi aholining, korxona va tashkilotlarning pul mablag‘larini yo‘qotilishiga olib keladi. Ayniqsa, banklar tizimli bankrot bo‘lishi korxonalarning omma-viy tarzda bankrot bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Oqibatda, birinchidan, aholining, korxona va tashkilotlarning bank tizimiga bo‘lgan ishonchiga putur etadi. Ikkinchidan, jamiyatdagi ijtimoiy vaziyatni yomonlashuvi yuzaga keladi. Uchinchidan, hukumatning fiskal manfaatlariga ziyon etadi. Yuqorida bayon etilgan holatlar tijorat banklarining milliy iqtisodiyotda yuksak va ma’suliyatli mavqega ega ekanligidan dalolat beradi. Shu boisdan ular faoliyatini tartibga solish davlat iqtisodiy siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Barcha davlatlarda tijorat banklari faoliyatini makrodara-jada joriy tartibga solish Markaziy bank tomonidan amalga oshiriladi. Markaziy bank banklar 112 faoliyatini tartibga solish orqali moliya-bank tizimining yuqori darajadagi likvidliligini, banklarning to‘lovga qobilligini ta’minlaydi va bir vaqtning o‘zida uzluksiz faoliyat ko‘rsatadigan to‘lov tizimini yaratish orqali banklarning mijozlarini himoya qiladi. Tijorat banklari faoliyatiga real baho berish, aksiyadorlar va omonatchilar, kreditorlar va investorlarning bank faoliyati to‘g‘risida aniq, ishonchli ma’lumotlarga ega bo‘lishlarida audit tekshiruvi xulosa va natijalari muhim ahamiyatga ega. Ma’lumki, audit atamasi lotincha “audit” - eshitmoq so‘zidan olingan bo‘lib, turli mulk shaklidagi korxona va tashkilotlarning buxgalteriya hisobini yuritish, moliyaviy hisobotlarining haqqo-niyligini tekshirish jarayonini anglatadi. Audit mustaqil nazo-rat qiluvchi tadbirkorlik sub’ekti sifatida xo‘jalik sub’ekti tomonidan berilayotgan moliyaviy axborotlarning haqiqiyligini tasdiqlaydi. Undan kutilgan maqsad xo‘jalik sub’ekti faoliyati-ning barcha qirralari bo‘yicha faktlarni yig‘ish va baholash, hiso-botlarini tekshirish, ularning me’yoriy hujjatlarga mos ravishda bajarilgan yoki bajarilmaganini tekshirishdan iborat. Iqtisodiyotning real sektoridagi korxona va tash-kilotlarda buxgalteriya hisobi yuritilishi va hisobotini tashkil etish metodologiyasi bilan Moliya vazirligi shug‘ullanadi. 2000 yil 1 sentyabrdan kuchga kirgan “Auditorlik faoliyati to‘g‘risida”gi qonunning 1-moddasiga muvofiq “Banklarni auditorlik tekshiruvidan o‘tkazishning o‘ziga xos jihatlari O‘zbekiston Res-publikasining Markaziy banki tomonidan belgilanadi» deb mus-tahkamlandi hamda banklar va boshqa kredit tashkilotlarining har yili majburiy auditorlik tekshiruvidan o‘tishi kerakligi aniq belgilandi. Shu bilan birga mazkur hujjatda bank auditi bilan shug‘ullanadigan auditorlik kompaniyalari va auditorlarga lizensiyalarni Markaziy bank berishi belgilangan. Bank auditining ob’ekti Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|