10.5. Gudronlarni suyuq propan bilan bir pog‗onali deasfaltlash
(deasfaltizatsiya) qilish qurilmasi
Gudronlarni suyuq propan bilan bir pog‗onali deasfaltizatsiya qilish
qurilmasining asosiy mahsuloti deasfaltizat hisoblanadi, qaysiki, parafin-naftenli
uglevodorodlarning konsentratsiyasi xom-ashyonikiga nisbatan yuqori bo‗ladi.
Gudronda yoki konsentratning tarkibidagi propan parafinlarni, parafin-
naftenlarni va yengil aromatik uglevodorodlarni juda yaxshi eritadi. Asfaltenlar,
smolalar va politsiklik aromatik uglevodorodlar boshqa mahsulotlarda
konsentratsiyalanadi-bitumda deasfaltizatsiyalanadi, propanni aralashmasi bilan
birgalikda (30 - 35 % ase. aralashmada) deasfaltizatsiya kolonnasining pastki
qismidan olib ketiladi.
Deasfaltlash metallarning miqdori (nikel‘ va vanadiy) xomashyoga
nisbatan juda kam; chuqur oltingugurtsizlashtirish kuzatilmaydi.
Qurilmaning tarkibiga quyidagi asosiy seksiyalar kiradi: deasfaltizatsiya,
yuqori bosim ostida propanni regeneratsiya ( 2,5 dan 1,8 MPa.gacha) qilish, past
bosim ostida propanni regeneratsiya (atmosfera bosimidan ozgina yuqori) qilish.
Qurilmaning texnologik sxemasi 10.8-rasmda keltirilgan.
424
10.9 - jadval
Deasfaltizatlarning ko‗rsatgichi quyidagicha:
O‗rtacha molekulyar massasi
20°C dagi zichligi, kg/m
3
100°C dagi qovushqoqligi, mm
2
/s
Konradson bo‗yicha kokslanishi, % (massasiga niS)
yog‗li xomashyo ishlab chiqarishda
kreking uchun xomashyo ishlab chiqarishda
500—650
895—930
18—26
0,8—1,3
kam (1,6 gacha)
2—3 (katta emas)
Qoldiq xomashyo (gudron yoki konsentrat) nasos yordamida bug‗li
qizdirgich (3 ) orqali deasfaltizatsiya kolonnasining (4) o‗rta qismiga beriladi.
Ba‘zi bir qurilmalarda xomashyoni qizdirgichga (3) kiritguncha unga propan
(kam miqdorda) kiritiladi, gidravlik zarbadan holi bo‗lish uchun
aralashtirgichdan foydalaniladi.
Suyultirilgan propan qabul qilgichdan (11) nasos (10) yordamida olinadi
va bug‗li qizdirgich (2) orqali kolonnaning pastki (4) zonasiga yo‗naltiriladi.
Kolonnaning o‗rta qismidagi propan kiruvchi oqimga tushib keluvchi o‗ta
qizdirilgan xomashyo va ichki retsirkulyat bilan kontaktlashadi. Kontaktlash
zonasida likopcha qovurg‗a yoki nasadkalar joylashtiriladi. Kirib keladigan
xomashyoni va propanni kolonnaning kesim yuzasi bo‗yicha teng taqsimlash
uchun katta teshikli – ko‗p sonli quvur konstruksiyali taqsimlagichdan
foydalaniladi, kirish qismini boshlanishi xomashyo uchun – pastga qaratilgan,
propan uchun – yuqoriga qaratilgan.
|
