Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

 8.4.1-jadval
Turli xildagi korporativ madaniyatlarda samaradorlik 
ko‘rinishlari 
 
Korporativ 
madaniyat modeli 
muallifi 
 
Korporativ 
madaniyat 
ko‘rinishlari 
Samaradorlik turlari 
(tashkilotning hayotiyligini 
ko‘rsatadigan indikatorga 
asoslanadi) 
T. Dil va A. 
Kennedi 
Yaxshi ishladik – 
yaxshi dam oldik 
iqtisodiy 
Jarayon madaniyati 
ma’muriy 
«macho» madaniyati 
iqtisodiy 
Katta pul tikish 
madaniyati 
prognoz qilinadigan 
R. Bleyk va 
D. Muton 
«Dam olish uyi» 
ijtimoiy 
«Avtoritet –
buysunish» 
hokimiyatni saqlash va saqlab 
turish 
«Tashkilot» 
ma’muriy 
«Jamoa» 
kommunikatsion 
«Qashshoqlik 
qo‘rquvi» 
mavjud emas 
K. Kameron va
R. Kuinn 
Klanga asoslangan 
hokimiyatni saqlash va saqlab 
turish / boshqaruv 
Iyerarxik
ma’muriy 
Bozor 
iqtisodiy 
Adxokratik 
prognoz qilinadigan 
Ijtimoiy-madaniy 
muhit 
konstepstiyasi 
Madaniy 
qadriyatlarni saqlash va uzatish 
Virtual 
Informatsion 
Tashkilotdagi bunday o‘zgarish, asosan, progressiv tendensiyalarga 
mos keladi, ammo aniqlangan vazifalarni hal etish uchun uni to‘lato‘-
kis tanqid qilish mumkin emas. Kompaniyaning o‘sishi va rivojla-
nishiga kompleks yondashuv muhim ahamiyat kasb etadi, bu esa hajm 
va sifat ko‘rsatkichlarini oshirish zaruratini birlashtiradi. 
Korporativ madaniyatning kompaniya samaradorligiga ta’sirini 
tavsiflovchi modellar.
 
Korporativ madaniyatning kompaniya samara-

---

136 
dorligiga ta’sirini tavsiflovchi to‘rt asosiy modellar mavjud: Sate mo-
deli, Piters-Uoterman modeli, Parsons modeli, Kvin-Robrax modeli.
V. Sate modeli.
V.Sate madaniyatning tashkiliy hayotga ta’sirini
6 ta jarayon orqali tekshiradi, bu orqali madaniyat tashkilot faoliyatiga 
ta’sir qiladi (8.4.1-rasm): qaror qabul qilish; nazorat; aloqa; tashki-
lotning sodiqligi; korporativ muhitni idrok etish; o‘z xatti-harakatlarini 
oqlash. 
Bunday holda, dastlabki uch jarayon korporativ madaniyatning bi-
rinchi, yuzaki darajasiga yoki korporativ xulq-atvorga mos keladi va 
keyingi uch jarayon “qiymat” ga ega bo‘lgan ikkinchi, ichki darajaga 
to‘g‘ri keladi. Tashkilotning faoliyat samaradorligi ushbu jarayonlar 
qanday qilib kechishiga bog‘liq.