Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

Dam olish kunlari. 
Chiqayotgan Quyosh mamlakatida insonlar 
ta’tilsiz ishlaydi. Shanba va yakshanba dam olish kunlari hisoblanadi. 
Turli xil kompaniyalar qo‘shimcha dam olish kunlarini o‘tkazish im-
koniyatini beradi. Masalan, firma 8 kunlik ta’til beradi. Ularni 
qismlarga ajratish kerak, ya’ni siz darhol 8 kunlik ta’tilga chiqa olmay-
siz. Mini ta’tilga chiqish niyatida bo‘lganingiz to‘g‘risida 1 oy oldin 
xabar berishingiz kerak. Bu sizning yo‘qligingiz kompaniyaga hech 
qanday zarar yetkazmasligi uchun xodimlarning hamkorlik qilish 
uchun vaqtlari bo‘lishi kerakligi bilan bog‘liq. Ba’zi bir kompaniyalar-
da siz hafta oxiri haqida hatto undan oldinroq ogohlantirishingiz 
kerak. Shuning uchun, agar siz kutilmagan vaziyatga duch kelsangiz, 
ishdan keta olmaysiz. 
Yaponiyada ishlashning yana bir xususiyati: agar sizning ha-
roratingiz ertalab ko‘tarilsa, unda hech kim buni yo‘qolishning muhim 
sababi deb hisoblamaydi. Yaponiyada ular termometrda “38” yozilgan 
bo‘lsa ham ish joyiga borishadi. 
Dam olish kunlari rasmiy ta’til kunlari va Obon (o‘liklarni eslaydi-
gan kun). Biroq, dastlabki ikki yilda yosh mutaxassis qo‘shimcha dam 
olish kuniga ega emas. 
Asosiy bayram, yangi yildda, 1-3 kun ta’til beriladi. Ammo agar bu 
qo‘shimcha hafta oxiri shanba va yakshanba kunlariga to‘g‘ri kelsa, 
unda hech kim ularni keyinga qoldirmaydi. 
Bundan tashqari, bu erda butunlay ta’tildan iborat bo‘lgan “oltin 
hafta” mavjud. Dam olish kunini tashkil qilish yoki qilmaslik firma bi-
lan bog‘liq. Haftada qancha yaponcha ishlaydi? Hammasi 5 ish kuni. 

---

145 
Ish kuni 
Yaponlar qancha vaqt ishlaydi? Yaponiyaliklar unashti-
rilgan mehnat faoliyati taxminan 10 soat. Shuning uchun, yaponlar 
kuniga 18 soat ishlaydi degan gap afsona. Ish kuni ertalab soat 9 da 
boshlanadi va kechki 7 da tugaydi. Biroq, bunday qoida mavjud: siz 
aniq belgilangan vaqtda kela olmaysiz. Siz yarim soat ichida ish joy-
ingizda bo‘lishingiz kerak, chunki yapon firmalari qolgan 30 daqiqa 
mehnatga ruhiy va jismoniy tayyorgarlik ko‘rish uchun kerak deb 
hisoblashadi. 
Siz allaqachon bilasizki, yaponlar kuniga necha soat ishlashadi. 
Yana bir bor qiziqarli xususiyat: xo‘jayiningiz o‘rnidan ketguncha 
siz uyga borolmaysiz. Ishlayotgan paytda hamma ishlashi kerak. Va 
siz qancha kechiktirmasangiz ham 15 daqiqa yoki 2 soat: bu vaqt 
uchun hech kim pul to‘lamaydi. Shunday qilib, biz yaponlarning 
qancha vaqt ishlashi haqida afsonalarni tarqatdik.