Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva

Ishda o‘zini tutish.
Yaponlar qanday ishlaydi va ishda o‘zini 
qanday tutishadi? 

Ishga kirishishdan oldin yaponlar ko‘plab hujjatlarni imzolaydi-
lar, u yerda ish jarayonini na oila a’zolari va na hamkasblari bilan 
muhokama qilmaslik majburiyatini oladilar. Shaxsiy masalalar u 
yoqda tursin, ob-havoni ham muhokama qila olmaysiz. 
Ish sir emas, lekin ular baribir sir saqlashga majbur: kelishuv 
shunday. 
Ish jarayoni. 
Sizning ofisingizga kirishdan oldin, shaxsiy kabi-
netingizni tekshiruv punktida topshirishingiz va faqat ish uchun foy-
dali bo‘lgan narsalarni olishingiz kerak bo‘ladi. Masalan, qalam va 
kerakli hujjatlar. 
Bundan tashqari, agar Rossiyada bizga har doim kunning sozlani-
shi berilgan bo‘lsa, u holda Quyosh chiqayotgan mamlakatda bunday 
narsa yo‘q. Biz ishni ertaroq tugatib, uyga qaytishimiz mumkin, ammo 
bu yerda, agar siz 8 soat ishlasangiz, 8 soat ishlab, sizga aytilgan 
narsani bajaring. 
Yaponlar qanday ishlaydi? Soat nechchi bo‘ldi? Darhaqiqat, 
yaponlar ko‘p mehnat qilishadi. Biroq, ish jarayonini tashkil etish prin-
sipi boshqacha. Masalan, Rossiya Federatsiyasida ular sifat uchun pul 

---

142 
to‘laydilar. Agar siz yetarlicha ishlamasangiz, unda siz tegishli ish 
haqini olasiz. Va siz hamma narsani qildingiz, siz erta ketish yoki 
qo‘shimcha topshiriq olish imkoniga egasiz, kelajakda martaba o‘sishi 
ta’minlanadi. 
Ammo ular Yaponiyada qanday ishlaydi? Bu yerda ular ishlagan 
soatlari uchun pul to‘laydilar, shuning uchun mamlakatda deyarli 
hamma ortiqcha ishlarni bajarishadi. Biroq, ular ko‘pincha bir hafta 
davomida bitta ikki soatlik buyurtma berishadi. Kompaniyalar o‘zlari 
topshiriqning murakkabligiga mos kelmaydigan muddatlarni bel-
gilaydilar. Ruslar bu turdagi ishlarni letargiya deb bilishadi, yaponlar 
esa o‘z navbatida topshiriqlarni juda ehtiyotkorlik va ehtiyotkorlik bi-
lan bajaradilar deb hisoblashadi. Shuning uchun hamyurtlarimizga 
oddiy yapon kompaniyalarida ishlash juda qiyin. 
Bu letargiya hodisasi Yaponiyani tuzoqqa tushirishiga olib keladi. 
Darhaqiqat, mohiyatan ish sifat uchun emas, balki ofisda o‘tkazgan 
vaqt uchun mo‘ljallangan. 
Yaponlar nega ko‘p ishlashini shunday tushuntirdik.