Оliy va o„rta maхsus ta‟lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Avtoklavda ishlashga maxsus tayyorlangan kishilargagina ruxsat 
beriladi!
 
Ozuqa muhitini sterillashga tayyorlash. 
3-5 % li suyuqlikni avtoklavlashda 
bug‘lanishni hisobga olgan holda, ozuqa muhitga taxminan 5% distillangan suv 
solish tavsiya etiladi. Shunda sterillanishdan so‗ng, ozuqa suyuqligi talab qilingan 
kontsentratsiyada bo‗ladi. Odatda ozuqa muhitlari probirkalar, kolbalar va boshqa 
shisha idishlarda sterillanadi. Ozuqa muhiti bu idishlarga uning tiqini ho‗l bo‗lib 
qolmasligi uchun yarmigacha solinadi. Ozuqa muhitlari solingan idishlar 
paxtadan tayyorlangan probkalar va uning istidan qog‘oz qopqoq bilan yopiladi. 
Shisha, rezina boshqa materiallardan tayyorlangan probkalar ikki qavat o‗rama 
qog‘oz bilan o‗raladi va og‘zi yopiq idishga solingan holatda sterillanadi.
Avtoklavlash rejimini tanlash. 
Mikrobiologiya amaliyotida avtoklavlash 
111-138°С da, 0,5 dan 2,5 аtm bosimgacha amalga oshiriladi. 111°С dan past 
harorat ishonarli hisoblanamaydi; 138 °С yuqori harorat avtoklavni boshqarishda 
xavfli hisoblanadi, chunki bug‘ning bosimi qancha yuqori bo‗lsa, uning harorati 
ham shuncha oshib boradi. Mikrobiologiya amaliyotida 0,5 va 1 аtm. bosimida 
sterillanadi. 

---

18 
Ozuqa 
muhitni 
avtoklavlash 
vaqti 
va 
haroratining 
tarkibidagi 
komponentlarning termostabilligi yoki termolabilligiga qarab belgilanadi. Sut 
yoki jelatina kabi tarkibida qand, vitaminlar tutuvchi tez buziluvchi (pivo suslosi, 
sharbatlar, achitqi avtolizati) substratlar 0,5 аtmda 15-30 daqiqa davomida 
sterillanadi. Go‗shtli peptonli ozuqa muhitlar 1,0 аtmda 20 daqiqa davomida 
sterillanadi. Turli poroshoklar (mas., talk), ba‘zi suyuqliklarni (glitserin, vazelin 
yog‘i) avtoklavda sterillash bir qadar murakkablik tug‘diradi, shuning uchun 
ularni quritish shkaflarda 160°С da 2 soat yoki 1 soat 170 °С da sterillashni talab 
etiladi. Bunday holatda idishdagi yog‘ yoki parashok qalinligi 1,5 smdan 
oshmasligi lozim. Avtoklavlashdan so‗ng ozuqa muhitlarning sterilligini 
tekshirish maqsadida 30°С da 2-3 sutka davomida termostatga qo‗yiladi. Agar 
ozuqa muhitida mikroorganizmning o‗sishi kuzatilsa, uni qaytadan tayyorlanadi.