Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

 
- 
kompyuterda bajarilgan tasvirlardan
 
nusha olish, ularning simmetrik tasvirini chizish mumkinmi? 
- AutoCAD dasturida simmetrik tasvir bajarish mumkinmi? 
- Massiv buyrug‘i vazifasi nimadan iborat? 

---

98 
1- rasm 2- rasm 
2. «Mejdu ryadami» va «Mejdu stolbtsami» yacheykalariga qatorlar va ustunlar orasidagi 
masofa qiymatlari ob’ekt o‘lchamlarini hisobga olgan holda mm larda kiritiladi, masalan 400 va 
400 raqamlari. 
3. «Massiv» darchasining yuqori chap burchagida joylashgan «Vыbor ob’ekta» tugmasi 
yuklanadi. Ekranda paydo bo‘lgan kvadrat nishoncha bilan tasviri ko‘paytiriladigan element, 
masalan diametri 12 mm bo‘lgan aylana ichiga chizilgan beshburchak bog‘lanadi va «Enter» bilan 
qayd etiladi. 
4. Shunda, ekranda dastlabki «Massiv» darchasi paydo bo‘ladi. Uning quyi o‘ng 
burchagidagi «Prosmotr»-dastlabki kuzatish tugmasi yuklanadi. Tugma yuklangandan so‘ng darcha 
ekrandan yo‘qolib berilgan beshburchakning ko‘paytirilgan, ya’ni 50 ta tasviri chizilib qoladi, (3- 
rasm). Kuzatish natijasida bajarilgan massiv to‘g‘ri deb topilsa, kichik «Massiv» darchasidagi 
«Prinyat»-qabul qilmoq tugmasi yuklanib, to‘g‘ri to‘rtburchak soha-«Pryamougolnыy massiv» 
ekranda bajariladi, (4-rasm). Shunda, kichik «Massiv» darchasi ham ekrandan yo‘qolib qoladi,. 
3- rasm 4- rasm 
Qutb-«Krugovoy massiv»
quyidagi algoritm asosida bajariladi: 
1. Taklif etilgan massivdan « Круговой массив»ning tugmasi «Sichqon» yordamida 
yuklanadi. « Центр» yacheykasiga qutb markazining X va Y koordinatalari kiritiladi. Agar, qutb 
markazini chizmadan olinsa, X va Y yacheykalarining o‘ng tomonida joylashgan tugma yuklanadi. 
Shunda, darcha yo‘qolib berilgan chizmaga qaytiladi. CHizmadan «Sichqon» bilan qutb markazi 
ko‘rsatiladi va uning ixtiyoriy X va Y koordinatalari aniqlanib yacheykalarga yozilib qoladi, (6- 
rasm). 
2. «Chislo elementov»-tasvirlarning umumiy soni yacheykasiga tasvirlar soni, masalan 13 
raqami kiritiladi. «Ugol zapolneniya»-to‘ldirish burchagi yacheykasiga, masalan 360 raqami 
kiritiladi. 
3. «Massiv» darchasining yuqori chap burchagida joylashgan «Vыbor ob’ektov» tugmasi 
yuklanadi. Ekranda paydo bo‘lgan kvadrat nishoncha bilan tasviri ko‘paytiriladigan element 
belgilanadi. Masalan, diametri 12 mm bo‘lgan aylana ichiga chizilgan beshburchak va uning qutb 
markazi bilan bog‘lovchi chiziq birgalikda ajratiladi va «Enter» bilan qayd etiladi. 

---

99 
4. Shunda, ekranda dastlabki «Массив» darchasi paydo bo‘ladi. Uning quyi o‘ng 
burchagidagi «Просмотр»-dastlabki kuzatish tugmasi yuklanadi. Shunda darcha ekrandan yo‘qolib 
berilgan beshburchakning ko‘paytirilgan, ya’ni 13 ta tasviri chizilib qoladi. 
5- rasm

6- rasm 
Bajarilgan qutb massivini kuzatib, bajarilgan massiv to‘g‘ri bo‘lsa, kichik «Массив» 
darchasidagi «Принят»-qabul qilmoq tugmasi yuklanib qutb massivi ekranda bajariladi, (4- rasm).