R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
14.7-jadval
“NAMUNA” mas’uliyati cheklangan jamiyatda mahsulot ishlab chiqarish maromiyligining tahlili O‘n kunliklar Mahsulot ishlab chiqarish, ming so‘m Mahsulot ulushi, % Maromiylik hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot Reja Haqiqatda Reja Haqiqatda Haqiqatda ishlab chiqarilgan mahsulotning rejaga nisbatan ulushi ming so‘m foizda I o‘n kunlik 14000 13468 31,0 28,0 30,0 13468 30,0 II o‘n kunlik 15000 16835 33,0 35,0 37,0 15000 33,0 III o‘n kunlik 16000 17797 36,0 37,0 40,0 16000 36,0 Jami 45000 48100 100 100 107 44468 99 14.7-jadval ma’lumotlari asosida “NAMUNA” mas’uliyati cheklangan jamiyatning mahsulot ishlab chiqarish maromiyligiga baho berish mumkin. Ma’lumotlardan ko‘rinadiki, jamiyatda hisobot davrida mahsulot ishlab chiqarish maromiylik koeffitsiyenti 0,99 koeffitsiyentni tashkil etgan. Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligining buzilishiga hisobot oyining birinchi o‘n kunligida rejada belgilangan 14000 ming so‘mlik mahsulot ishlab chiqarilishi o‘rniga, haqiqatda 13468 ming so‘mlik, ya’ni 532 ming so‘m kam mahsulot ishlab chiqarilishi sabab bo‘lgan. Buning natijasida mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi 0,01 (1-0,99) koeffitsiyentga bajarilmagan. Ya’ni, maromsizlik koeffitsiyenti 0,01 ga teng bo‘lgan. Uni quyidagi tartibda hisob-kitob qilish asosida ham aniqlashimiz mumkin: K ms = ((13436-14000)+(15000-15000)+(16000-16000)) : 45000 = -0,01 Shunday bo‘lsada, “NAMUNA” mas’uliyati cheklangan jamiyatda hisobot oyining keyingi ikkinchi va uchinchi o‘n kunliklari bo‘yicha mahsulot ishlab chiqarish rejalari ortig‘i bilan bajarilganligini ko‘rishimiz mumkin. Variasiya koeffitsiyenti (K v ) bir sutkalik (o‘n kunlik, oy, chorak) uchun rejada topshiriqdan o‘rtacha kvadrat chetga chiqishning o‘rtacha sutkalik (o‘rtacha o‘n kunlik, o‘rtacha oylik, o‘rtacha chorak) reja topshirig‘iga nisbati sifatida aniqlanadi: 327 K v = √(𝑥− 𝑥) 2 / 𝑛 𝑥 𝑟 = √[ (13468−14000) 2 + (16835−15000) 2 + (17797− 16000) 2 ]∶3 15000 = 1514,3 15000 = 0,1 Bunda: ( x — 𝑥 ) 2 — o‘rtacha o‘n kunlik topshiriqdan kvadratik chetga chiqish; p — jamlanadigan reja topshiriqlar soni; 𝑥 r — grafik bo‘yicha o‘rtacha o‘n kunlik topshiriq. Yuqoridagi hisob-kitoblardan ko‘rinadiki, variasiya koeffitsiyenti 0,1 koeffitsiyentni tashkil etadi. Bu o‘n kunliklar bo‘yicha mahsulot ishlab chiqarish rejasidan o‘rtacha 10 % ga chetga chiqayotganligidan dalolat beradi. Umuman olganda bunday natijalarni ijobiy baholasak bo‘ladi, chunki jamiyatda mahsulot ishlab chiqarish maromiyligining buzilishi unchalik katta emas. Shunday bo‘lsada, jamiyat rahbariyati mahsulot ishlab chiqarish maromiyligini buzilishini oldini olish choralarini ko‘rishi lozim. Chunki, mahsulot ishlab chiqarish maromiyligining buzilishi mahsulot sifatining o‘zgarishiga, shartnomaviy majburiyatlarning o‘z vaqtida bajarilmasligiga, iqtisodiy jarimalar qo‘llanilishiga va mahsulot sotish hajmining o‘zgarishiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|