R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I bo‘lim jami 46591762 100 84418298 181 II. JORIY AKTIVLAR
- II bo‘lim jami 86279077 100 111731025 129,5 BALANS AKTIVI JAMI 132870839 100
- I bo‘lim jami 103217188 100 108205618 104,8 II. MAJBURIYaTLAR
- II bo‘lim jami 29653651 100 87943705 296,6 BALANS PASSIVI JAMI 132870839 100
- 5.12-jadval Buxgalteriya balansini vertikal tahlili
- I bo‘lim jami 46591762 35 84418298 43 II. JORIY AKTIVLAR
- II bo‘lim jami 86279077 65 111731025 57 BALANS AKTIVI JAMI 132870839 100
- I bo‘lim jami 103217188 78 108205618 55 II. MAJBURIYATLAR
- II bo‘lim jami 29653651 22 87943705 45 BALANS PASSIVI JAMI 132870839 100
|
5.11-jadval
Buxgalteriya balansini gorizontal tahlili Ko‘rsatkichlar nomi Yil boshiga Yil oxiriga Summa, ming so‘m Foiz, % Summa, ming so‘m Foiz, % A K T I V I. UZOQ MUDDATLI AKTIVLAR Asosiy vositalar 39606443 100 30970415 78 Uzoq muddatli investisiyalar 6985319 100 53447883 765 I bo‘lim jami 46591762 100 84418298 181 II. JORIY AKTIVLAR Tovar-moddiy zaxiralar 13320349 100 26121772 196 Kelgusi davr xarajatlari 14286020 100 14287413 100,01 Kechiktirilgan xarajatlar 0 0 28997033 100 Debitor qarzlar 11022301 100 40072145 363,5 Pul mablag‘lari 258037 100 1974662 765,3 Qisqa muddatli investisiyalar 47392370 100 278000 0,6 II bo‘lim jami 86279077 100 111731025 129,5 BALANS AKTIVI JAMI 132870839 100 196149323 147,6 P A S S I V I. O‘Z MABLAG‘LARI MANBALARI Ustav kapitali 800000 100 800000 - Rezerv kapitali 22520077 100 22504162 99,9 Taqsimlanmagan foyda 74012372 100 79016717 106,8 Kelgusi davr xarajatlari va to‘lovlari uchun zaxiralar 5884739 100 5884739 - I bo‘lim jami 103217188 100 108205618 104,8 II. MAJBURIYaTLAR 2.1. Uzoq muddatli majburiyatlar 16505708 100 31413006 190,3 2.2. Joriy majburiyatlar, jami 13147943 100 56530699 430 Mol yetkazib beruvchilar qarzi 7430870 100 90701 1,2 Olingan bo‘naklar 2457750 100 23634548 962 Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz 563278 100 993138 176,3 Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz 17368 100 36718 211,4 Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz 155636 100 131115 84,2 Qisqa muddatli bank kreditlari 1666666 100 30000000 1800 Boshqa kreditorlik qarzlari 856375 100 1644479 192 II bo‘lim jami 29653651 100 87943705 296,6 BALANS PASSIVI JAMI 132870839 100 196149323 147,6 Balans passivida esa, yil boshiga nisbatan deyarli barcha moddalarida o‘sish kuzatilgan. Faqat yil boshiga nisbatan mol yetkazib beruvchi va pudratchilardan bo‘lgan qarzdorlik 1,2 foizga hamda mehnat haqi bo‘yicha qarzdorlik 84,2 foizga kamaygan. Albatta, balans passivining, ayniqsa majburiyatlarning yil boshiga nisbatan ko‘payishini ijobiy holat sifatida baholab bo‘lmaydi. Shu bois, xo‘jalik 113 yurituvchi subyekt rahbariyati majburiyatlarni to‘lov imtizomiga rioya qilgan holda qisqartirish choralarini ko‘rishi lozim. Endi moliyaviy tahlilda buxgalteriya balansini vertikal tahlil qilish qanday tartibda o‘tkazilishini amaliy ma’lumotlar asosida ko‘rsatib o‘tamiz. Ya’ni buxgalteriya balansini aktiv va passiv tomonlarini tarkibiy jihatdan quyidagicha tarkiblash va vertikal tahlilni o‘tkazish mumkin (5.12-jadval). 5.12-jadval Buxgalteriya balansini vertikal tahlili Ko‘rsatkichlar nomi Yil boshiga Yil oxiriga Summa, ming so‘m Foiz, % Summa, ming so‘m Foiz, % A K T I V I. UZOQ MUDDATLI AKTIVLAR Asosiy vositalar 39606443 30 30970415 16 Uzoq muddatli investisiyalar 6985319 5 53447883 27 I bo‘lim jami 46591762 35 84418298 43 II. JORIY AKTIVLAR Tovar-moddiy zaxiralar 13320349 10 26121772 13,4 Kelgusi davr xarajatlari 14286020 11 14287413 7 Kechiktirilgan xarajatlar 0 0 28997033 15,3 Debitor qarzlar 11022301 8 40072145 20,2 Pul mablag‘lari 258037 0,2 1974662 1 Qisqa muddatli investisiyalar 47392370 35,8 278000 0,1 II bo‘lim jami 86279077 65 111731025 57 BALANS AKTIVI JAMI 132870839 100 196149323 100 P A S S I V I. O‘Z MABLAG‘LARI MANBALARI Ustav kapitali 800000 0,6 800000 0,6 Rezerv kapitali 22520077 17 22504162 11,4 Taqsimlanmagan foyda 74012372 56 79016717 40 Kelgusi davr xarajatlari va to‘lovlari uchun zaxiralar 5884739 4,4 5884739 3 I bo‘lim jami 103217188 78 108205618 55 II. MAJBURIYATLAR 2.1. Uzoq muddatli majburiyatlar, jami 16505708 12 31413006 16 2.2. Joriy majburiyatlar, jami 13147943 10 56530699 29 Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz 7430870 5,6 90701 0,05 Olingan bo‘naklar 2457750 1,89 23634548 12,11 Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz 563278 0,4 993138 0,51 Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz 17368 0,01 36718 0,02 Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz 155636 0,12 131115 0,07 Qisqa muddatli bank kreditlari 1666666 1,28 30000000 15,4 Boshqa kreditorlik qarzlari 856375 0,7 1644479 0,84 II bo‘lim jami 29653651 22 87943705 45 BALANS PASSIVI JAMI 132870839 100 196149323 100 114 5.12-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, balans umumiy summasi hisobot yili boshiga 132870839 ming so‘mni tashkil etgan bo‘lib, bu ko‘rsatkich yil oxirida 196149323 so‘mga teng bo‘lgan. Hisobot davri boshiga aktivlar tarkibida uzoq muddatli aktivlar 46591762 ming so‘mni yoki 35 foizni tashkil qilgan. Hisobot davri oxirida esa 84418298 ming so‘mni yoki 43 foizga teng bo‘lgan. Bundan ko‘rinadiki, yil boshiga nisbatan yil oxirida uzoq muddatli aktivlar 8 foizga ko‘paygan. Bunday o‘zgarish uzoq muddatli investisiyalarning yil boshiga nisbatan ko‘payishi hisobiga yuzaga kelgan. Bu holatni ijobiy baholagan holda joriy aktivlarga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, u hisobot davri boshiga 86279077 ming so‘mni yoki 65 foizni tashkil qiladi. Bu ko‘rsatkich yil oxirida 111731025 ming so‘mni yoki 57 foizga teng bo‘lgan. Bu esa, joriy aktivlar ulushining yil boshiga nisbatan 8 foizga kamayganligini ko‘rsatadi. Bunday o‘zgarishga qisqa muddatli investisiyalarning yil boshiga nisbatan 35,7 foizga kamayishi sezilarli ta’sir ko‘rsatgan. Balans passiviga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, umumiy manbalar tarkibida o‘z mablag‘lari manbalari yil boshida 78 foiz bo‘lgan bo‘lsa, yil oxirida 55 foizni tashkil etmoqda. Bundan farqli ravishda, majburiyatlar yil boshiga (22 foiz) nisbatan yil oxirida (45 foiz) 23 foizga oshgan. Bunday o‘zgarishga qisqa muddatli majburiyatlarning yil boshiga nisbatan 29 foizga ko‘payishi katta ta’sir ko‘rsatgan. Xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbariyati balans aktivda joriy aktivlarni ulushini oshirish, passivda esa majburiyatlar ulushini kamaytirish choralarini ko‘rishi lozim. Chunki, joriy aktivlar ulushining oshishi subyektning moliyaviy holatiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Majburiyatlar ulushini kamaytirishiga albatta to‘lov intizomiga rioya qilgan holda muddati kelgan majburiyatlarni to‘lash orqali erishiladi. Bu esa, moliyaviy jarima va penyalarning ortishini va ularning qo‘shimcha to‘lanishini oldini oladi. Umumlashgan xulosa sifatida shuni aytish mumkinki, xo‘jalik yurituvchi subyekt aktivlari va ularning manbalari tuzulmasidagi sifat o‘zgarishlari hamda 115 ularning dinamikasi to‘g‘risida umumiy tasavvurga, xulosa shakllantirish va qaror qabul qilishga buxgalteriya balansini gorizontal va vertikal tahlil qilish yordamida erishiladi. Shu bilan birga, gorizantal va vertikal tahlil usullarini moliyaviy tahlilda moliyaviy natijalar, asosiy vositalar, pul oqimlari va xususiy kapital tahlilida ham qo‘llash mumkin. Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|