Raqamli iqtisodiyotida respublika bank tizimini

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-28, Issue-1, February - 2023
 
46
hizmatlari ko‘rsatish va onlayn-
hizmatlar ko‘rsatishni rivojlantirish maqsadida
quyidagi choralar ko‘rish taklif etiladi:
1) yangi texnologiyalar yordamida banklar bilan iste’molchilar o‘rtasidagi 
masofani qisqartirish;
2) mijozlar bilan interfaol usulda ishlagan holda bank servislarini munazam masl
ahat asosida tashkil qilish va 
rivojlantirish
;
3) an’anaviy banklar va professional tashkilotlar o‘rtasida raqamli
texnologiyalarni joriy qilish bo‘yicha kollaborativ munosabatlar ishlab chiqi
sh va ularni hayotga tadbiq etish;
Mamlakat iqtisodiyotining asosiy bo'g'inini esa uning bank va moliya tizimi 
tashkil etadi. Banklarning mohiyati va funksiyalari, shuningdek, bajaradigan 
operatsiyalari va ko‘rsatadigan xizmatlari ularning iqtisodiyotdagi rolini belgilab 
beradi. Banklarning iqtisodiyotdagi roli deganda asosiy e’tiborni ularning vujudga 
kelish omillari, rivojlanish jarayonlari va bajaradigan operatsiyalariga qaratish lozim. 
Binobarin, banklarning iqtisodiyotda tutgan roli ularning funksiyalari kabi ma’lum 
darajadagi xususiyatlarga egadir. Banklar mulkiy jihatdan qanday shaklda tashkil 
topgan bo‘lishidan qa’tiy nazar, iqtisodiyotda umum ahamiyatga ega bo‘lgan, muhim 
operatsiyalarni bajaradi. Shu boisdan ham, banklar qanday mulkiy shaklda yoki 
ixtisoslikda tashkil topgan bo‘lishidan qa’tiy nazar, ular iqtisodiyotda alohida va 
yetakchi ahamiyat kasb etadi.Albatta, banklarning iqtisodiyotdagi ahamiyati juda 
ko‘pqirrali bo‘lib, ularning asosiylari quyidagilardan iborat: 1. Jamiyatdagi 
vaqtinchalik bo‘sh pul mablag‘larni tegishli shartlar asosida o‘ziga jalb etadi; 2. 
Qo‘shimcha moliyaviy mablag‘larga ehtiyoji mavjud xo‘jalik yurituvchi subyektlar va 
aholiga qaytarishlik, to‘lovlik, muddatlilik va ta’minlanganlik asosida mablag‘lar 
beradi; 3. Milliy valyutaning emissiyasini tashkil etadi va uning barqarorligini 
ta’minlash doirasida pul – kredit siyosatini amalga oshiradi; 4. Pul aylanmasini tashkil 
etadi va uning tartibini belgilaydi; 5. Iqtisodiy munosabatlarga kirishuvchi sub’ektlar 
o‘rtasida hisob – kitob va to‘lovlarni amalga oshirishda vositchilik qiladi; 6. Bozor 
ishtirokchilariga turli darajadagi komission va maslahat xizmatlarini amalga oshiradi; 
7. Aholiga va mijozlarga trast va depozitar xizmatlarini taklif etadi. Banklarning 
iqtisodiyotdagi rolining asosiy jihatlaridan biri, jamiyatdagi 8. Vaqtinchalik bo‘sh pul 
mablag‘larini jamg‘arish asosida ularni iqtisodiyotning tegishli tarmoqlariga qayta 
taqsimlashda namoyon bo‘ladi. Barchamizga a'yonki, jamiyatda faoliyat yurituvchi 
xo‘jalik subyektlarining asosiy maqsadi albatta , jamiyatdan iqtisodiy foyda olishga 

---