S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a

24-rasm . 
B aliqlar
ja b r a si p araziti - G yro-
d actylu s clcgans:
1-o g 'iz teshigi, 2-bez-
lari, 3-kopulyativ organi,
4-ichagi, 5 -to ‘rtta avlod
embrionlari, 6-tuxum, 7-tu-
xumdon, 8-urug‘ don, 9-yo-
pishuv diskining asosiy il-
moqlari, 10-vopishuv dis­
kining chetki ilmoqlari.
66

---

yurganidan so'ng, baqa tuxumidan chiqqan itbaliqlaming jabralariga ilmoqchalari 
bilan yopishib oladi va kipriklarini tashlab, 6 ta yumaloq so 'rg 'ich va 2 ta yirik il- 
m oqcha hosil qilib, jinsiy voyaga yetadi va tuxum q o 'y a boshlaydi.
Agar lichinka itbaliqda voyaga yetmasa, o'sh a itbaliq baqaga aylanishi bi­
lan uning siydik pufagiga ko'chadi va shu yerda jinsiy voyaga yetib ko'payadi. 
ya'ni itbaliqning baqaga aylanish vaqtida uning jabrasi bekilib ketadi va o 'pkaga 
aylanadi. Bu paytda lichinka ichakka va bu joydan kloaka orqali siydik pufagiga 
ko'chib o'tadi. Parazit lichinkasi bu vaqtda k o 'p so'rg'ichliga aylanadi. U o'sadi va 
uchinchi yili jinsiy voyaga yetadi. Demak, baqa k o'p so'rg'ichlisining hayot sikli 
xo'jayini - baqaning hayot sikli bilan bog'liq, y a ’ni baqa ko'p so'rg'ichlisi baqa 
singari uchinchi yoshida jinsiy voyaga yetadi.
Shunday qilib baqa ko 'p so'rg'ichlisi rivojlanishi davom idajabralar ektoparaziti 
hoiatidan qovuq endoparaziti holatiga o'tadi. Monogeniyalar ichida ko'pchiligi o 'z- 
o'zini urug'lantiradi. Lekin ayrim turlari borki, ularda o 'z-o 'zin i urug'lantirishga 
to'sqinlik qiluvchi omillar rivojlangan. Masalan, monogeniyalardan spaynik turi 
yosh davrida yakka yashaydi. Keyinchalik parazitlar qorin so'rg'ichlari orqali bir- 
biriga yopishib olib birining urug' vo'li ikkinchisining tuxum yo'liga ochiladi. Nati- 
jada ular bir-birini urug'lantiradi.