Mavzu: Harkatning muskulli va muskulsiz formalari. Fotobialogiya muomolari. Bialogik oksidlanish. Hujayraga signal tranduksiya Sistema haqida umumiy ma’lumotlar

N

+O
2

NO
2

ye
-
gid
+O
2

O
2
¯
ON
-
+NO
2
+

N
2
O+O
2

-
 
Mazkur jarayonlarida hosil bo’lgan O
-
2 
va NO
2
- radikallar ham yuksak kimyoviy 
faollikka ega bo’lib, biologik muhim molekulalarga katta zarar yetkazadi. 
Hujayraning nurlanishiga ko’rsatadigan reaktsiyasi. 
Hujayraviy nur sezgirlik
«doza-effekt» egri chizig’i;
. 
Hujayraning nurlanishga ko’rsatadigan o’tkinchi 
reaktsiyasi, Hujayra bo’linishining kechikishi, Hujayra halokati va halokat turlari. 
Hujayraviy nur sezgirlik mezonlari, tirik qolish egri chizig’i va uning talqini, 
hujayraning zaralanishidan keyingi tiklanishi, re’aratsiyaning molekulyar mexanizmi, 
kislorod effekti. 
Ionlantiruvchi nurlarning biologik tahsirini izohlashga qaratilgan nazariy 
tasavvurlar. 
Nishonga tegish ‘rintsi’i, stoxastik gi’oteza. Birlamchi radiotoksinlar va 
zanjirli reaktsiyalar gi’otezasi, struktura-metabolitik gi’oteza. Ionlantiruvchi 
radiyatsianing yaxlit organizmga tahsiri. Organizmlarning radiatsiyaga tahsiriga 
sezgirligi; Odam organizmi misolida nur xastaliklari; dastlabki sog’oyish va asoratlar 
Hujayralar yashovchanligining nur dozasiga bo’lgan bog’liqligini tasvirlovchi egri 
chiziq, shaklan, ularning zaharli moddalar tahsiridan o’lish jarayonining zaharli modda 
kontsentratsiyasiga bo’lgan aloqasini aks ettiruvchi egri chiziqdan keskin farqlanadi (6-
rasm). 

---

21 
6-rasm.. Hujayralar tirik qolishining zaharli modda kontsentratsiyasi (1) va 
ionlantiruvchi nur dozasiga (2) bog’liqligini aks ettiruvchi egri chiziqlar.
Hujayralarning zaharli moddalardan halok bo’lishini aks ettiruvchi egri chiziq 
(1)’og’onaga ega bo’lsa, ularning nurdan o’lishini aks ettiruvchi egri chiziq (2) 
eks’onenta shaklida bo’lsa, ‘og’onaga ega emas. Hujayraning zaharli moddaga bo’lgan 
individual rezistentligining tebranib turishini aks ettirib egri chiziq esa sigma shakliga 
ega bo’ladi. SHu tarzda, radiobiologik effektning dozaga bog’liqligidagi o’ziga 
xosliklarni izohlaydigan, boshqacha yondashishga ehtiyoj ‘aydo bo’ldi.