Alishe r navoiy nom idagi sam arqand davlat uni versiteti
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Umumiy xulosalar
Har qanday jamiyatning istiqboli uning ta`lim – tarbiya maqomiga, yangicha ta`lim tizimi tarkibi va mohiyatiga, teran ma`rifiy madaniyatiga bog`liq. Zotan, ta`limma`rifati darajasigina jamiyatning, davlat va millatning kelajagini ta`minlaydigan, dunyo uzra nufuzini belgilaydigan yagona omil hisoblanadi. O`z maqomi va mundarijasi bilan u muqobili yo`q qadriyatdir. O`zbekiston istiqlolining dastlabki kunlaridanoq ana shu haqiqatni o`z mustaqil taraqqiyot yo`lining istiqboli deb bildi. Jamiyat hayotining barcha jabhalaridagi amalga oshiriladigan tub o`zgarishlarning negizi milliy, ma`rifiy an`analarimizning zaminini yanada mustahkamlash, zamon talablari bilan uyg`unlashtirish orqali dunyoning zamonaviy ilg`or o`qitish usullari bilan boyitishga asosiy urg`u berildi. Bu esa o`z navbatida ta`lim tizimining moddiy texnika va axborot bazasini mustahkamlash, o`quv – tarbiya jarayonini yuqori sifatli o`quv adabiyotlari va ilg`or pedagogik texnologiyalar bilan ta`minlanishini taqozo etadi. Shu sababli ham pedagog kadrlarni tayyorlash jarayonida ularning kasb mahoratini ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida shakllantirish bugungi kunning muhim talabi sifatida qo`yilmoqda. Ta`limga texnologik yondashuv pedagogik jarayonga faol ta`sir etuvchi va uning samaradorligi, bir butunligi, muvaffaqqiyatini belgilab beruvchi vositalardandir. Ta`limga texnologik yondashuvning nazariy – metodologik tahlili shuni ko`rsatadiki, jamiyatning ijtimoiy buyurtmasi pedagogika fani taraqqiyoti darajasiga bo`lgan talablar bilan chambarchas bog`liq. Hozirgi vaqtda ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida o`qitish haqida turli – tuman fikr, qarash, yondashuvlar mavjud. Bu ham tasodifiy emas albatta. Zamonaviy, ilg`or pedagogik texnologiya asosida o`qitishni yo`lga qo`yish, ta`lim jarayonini o`quvchilar uchun tushunarli va qiziqarli sohalarini yaratish uchun tinimsiz izlanish o`qituvchining muhim vazifasi bo`lib qolmoqda. 77 Bizning tadqiqotimiz davomida olib borilgan nazariy, uslubiy manbaalarni o`rganish, musiqiy ta`limdagi mavjud holat, ularda pedagogik texnologiyalarni qo`llanishi, nihoyat tajriba – sinov ishlari natijalaridan shu narsa ma`lum bo`ldiki, o`quvchilarni darsda turli ilg`or pedagogik texnologiyalar vositasida faol ishtirokini ta`minlash, shu orqali ularning musiqiy – nazariy, amaliy ijrochilik ko`nikma, bilim, malakalarini shakllantirish ta`limning sifat va samaradorligiga nihoyatda katta ijobiy ta`sir ko`rsatadi. Shu bois ham amalga oshirilgan tadqiqot natijalari quyidagi xulosalarga kelishimizga asos bo`ldi: 1. Ta`lim tizimining barcha bo`g`inlarida, xususan uning eng muhim shakllantiruvchisi bo`lgan umumiy o`rta ta`lim tizimidagi muhim vazifalardan biri o`quvchi – yoshlarni fanning barcha yo`nalishlarida chuqur va mustahkam bilim olish, ularni kelajakda ta`limning yuqori bosqichlarida o`qishni muvaffaqqiyatli davom ettirib, munosib kadrlar bo`lib yetishishlariga zamin tayyorlashdan iborat. 2. Bu maqsadni muvaffaqqiyatli amalga oshirishda ta`limni uzluksiz takomillashtirib borish, maktab, akademik litsey, kasb – hunar kolleji, oliy ta`lim o`rtasida o`zaro mustahkam aloqani yo`lga qo`yish, ta`lim sohasidagi yangiliklar, ilg`or tajribalarni ommalashtirish, metodik hamkorlikni izchil olib borish zarur. 3. Umumta`lim maktablarida o`qitiladigan barcha fanlar qatori musiqa darslarini ilg`or pedagogik texnologiyalar orqali tashkil etishning keng imkoniyatlari mavjud. Musiqa darslari mazmunini pedagogik texnologiyalar asosida yo`lga qo`yishga e`tiborni kuchaytirish, zarur pedagogik shart – sharoitlarni yaratish lozim. 4. O`rta ta`lim tizimida darslarni pedagogic texnologiyalar orqali tashkil etishning muvaffaqqiyati ko`p jihatdan oliy o`quv yurtlarida bo`lajak o`qituvchilarni pedagogik texnologiya asosida tayyorlash, o`qituvchilarni qayta tayyorlashga bo`g`liqdir. 78 5. Hozirda umumta`lim maktablarida faoliyat ko`rsatayotgan musiqa o`qituvchilarini texnologik yondashuvga tayyorlash tizimini ishlab chiqish, amaliyotga joriy etish, zarur o`quv – metodik qo`llanmalar, dars ishlanmalari bilan ta`minlash zarur. 6. Ta`lim tizimini nazariy – metodik jihatdan uzluksiz takomillashtirib borish maqsadga muvofiqdir. 7. Umumta`lim maktablari musiqa darslarini ilg`or pedagogik texnologiyalar asosida, interfaol usullardan foydalangan holda tashkil etish bo`yicha ijtimoiy - pedagogik yo`nalishda ilmiy tadqiqotlarga e`tiborni kuchaytirish zarur. Umumta`lim maktablari “musiqa madaniyati” darslarida ilg`or pedagogik texnologiyalardan foydalanib darslarni tashkil etish asosida o`quvchilarning musiqiy – nazariy bilimlari, amaliy ijrochilik ko`nikma va malakalarini shakllantirishga qaratilgan tadqiqot izlanishlar, amaliy ishlarning samarali natija berishi yuqorida ta`kidlab o`tilgan xulosaviy fikrlar bilan izohlanadi. |