Boshlang’ich matematika kursida beriladigan geometrik masalalarning o’rni abdullayeva Nafisa Anvarovna

TADQIQOT NATIJALARI
O‟qituvchi tomonidan modellar bilan ishlash, o‟lchash, chizish, kesma va geometrik 
figuralarni hosil qilishdan tizimli foydalanish geometrik materialni o‟rganishda, o‟quvchilarning 
fazoviy tasavvurlarini shakllantirishda, ularni narsalarning geometrik shakllari bilan 
tanishtirishda muhim ahamiyat kasb etadi. 
Masalanidagi geometrik shakllarni yasash o‟quvchilarning geometrik figuralar haqidagi 
bilimlarini chuqurlashtiradi va kengaytiradi. Amaliy masalalarni yechishda geometrik bilimlarni 

---

SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 
UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337 
42 
tadbiq qilish, ya‟ni shakllarni tasvirlash, to‟g‟ri chiziqlar, tekislikdagi joylashuvlar va 
o‟lchashlarni amalga oshira olishlari kerak bo‟ladi. Geometrik yasashga doir masalalarning 
rivojlantiruvchi funksiyalari o‟quvchilarning fazoviy va mantiqiy tafakkurlarini rivojlanishiga, 
loyihalash malakalarining oshishiga sabab bo‟ladi. Geometrik yasashlar kichik sinflarda 
geometriyani o‟rganishda muhim ahamiyat kasb etadi. Geometrik yasashlar geometrik 
tushunchalarni shakllantirish va o‟quvchilarning fazoviy tasavvurlarini shakllantirish vositasi 
bo‟lib xizmat qiladi. O‟quvchilarda fazoviy tasavvurlari tarkib toptirish va rivojlantirish ko‟p 
jihatdan ular tomonidan bajariladigan amaliy mashqlar tizimiga bog‟liqdir. Masalanidagi 
geometrik shakllarni yasash o‟quvchilarning geometrik figuralar haqidagi bilimlarini 
chuqurlashtiradi va kengaytiradi. Amaliy masalalarni yechishda geometrik bilimlarni tadbiq 
qilish, ya‟ni shakllarni tasvirlash, to‟g‟ri chiziqlar, tekislikdagi joylashuvlar va o‟lchashlarni 
amalga oshira olishlari kerak bo‟ladi. Geometrik yasashga doir masalalarning rivojlantiruvchi 
vazifalari o‟quvchilarning fazoviy va mantiqiy tafakkurlarini rivojlanishiga, loyihalash 
malakalarining oshishiga sabab bo‟ladi. Bundan natija qilish mumkinki, geometrik yasashlar 
kichik sinflarda geometriyani o‟rganishda muhim ahamiyat kasb etadi. Geometrik yasashlar 
hozirgi davrda geometrik tushunchalarni shakllantirish va o‟quvchilarning fazoviy tasavvurlarini 
shakllantirish vositasi bo‟lib xizmat qiladi. O‟quvchilarda fazoviy tasavvurlari tarkib toptirish va 
rivojlantirish ko‟p jihatdan ular tomonidan bajariladigan amaliy mashqlar tizimiga bog‟liqdir.
Xususan, buni shunday tushuntirish mumkin: ob‟ektning tekislikdagi va fazodagi joylashuvi bir-
biriga nisbatan juda qiyinroq aniqlanadi. Biroq bunday mashqlar ahamiyati katta, chunki ular 
birinchi matematik tafakkur elementlarini oladilar. 
Keyingi topshiriqlar o‟lchov munosabatlarini ajratishga yo‟naltirilgan bo‟lib, bunda “shunday”, 
“bir xil”, “turli”, “katta”, “eng qisqa” va