Mühazirə №3 Mövzu: İsmin qrammatik kateqoriyaları Plan

Atributivlik
̶ 
isimlərin əşya məzmunu saxlamaqla.əlamət,kefiyyət məzmunu 
qazanmasıdır. 
İsimlər iki yolla atributivləşir: 
1.Analitik yolla atributivləşmə;2.Sintetik yolla atributivləşmə. 
Analitik yolla
isimləşmədə bir isim başqa bir ismin qarşısında ̶ sifət məqamında 
işlənir və öz əşya məzmununu saxlamaqla yanaşı,həm də sifətə məxsus əlamət,kefiyyət 
məzmunu qazanır. 
İsimlər atributivləşərkən morfoloji cəhətdən dəyişikliyə uğraya bilmir,kəmiyyət, 
mənsubiyyət,hal şəkilçiləri qəbul edə bilmir.Cümlədə isim olaraq qalsa da,sintaktik 
vəzifəsini və suallarını dəyişir,
necə? nə cür? hansı? 
suallarına cavab verir,təyin 
vəzifəsində işlənir.Məs.:Özümü güclə 
taxta
oturacaqa çatdırdım.(T.K) 
Sintetik yolla 
atributivləşmə isə 
-kı,-ki,-ku,-kü 
şəkilçisinin iştirakı ilə zaman və məkan 
məzmunlu,
-lı,-li,-lu,-lü; -sız,-siz,-suz,-süz 
şəkilçiləri ilə yaranmaqla təsdiq və inkar 
məzmunlu olmaqla fərqlənir. 
Ədəbiyyat 
1. B.Xəlilov.Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası.I hissə.Bakı,2000 
2.Q.Kazımov.Müasir Azərbaycan dili.Morfologiya.Bakı,2014 
3.M.Hüseynzadə.Müasir Azərbaycan dili. (Morfologiya).III hissə.Bakı,2007