Agar lcrnda qilib aytsak, jadidlaming harakat dasturi quyidagi
masalalarni hal qilishga qaratilgan:
Diniy taassuf va fanatizmga qarshi kurash. Diniy aqidalarga
asoslangan o‘rta asr maktablari o‘rniga Ovro£po qabilidagi
dunyoviy ilmlarni ona tilida o‘qitishga moslangan yangi usuldagi
maktablami tashkil etish, feodal davri maorif tizimini isloh qilish.
Jadidchilik g‘oyalarini keng xalq ommasiga yetkazish niyatida
yangi o‘zbek adabiy tilini ishlab chiqish, matbuot hurligi uchun
kurash, xalq ommasiga tushunarii adabiyot va teatrni yaratish.
Xotin-qizlami paranjidan chiqarish va jadid maktablariga
qatnashlarini ta’minlash yo‘li bilan ular taqdirini o'zgartirish va
oilada islohot o‘tkazish. Mahalliy boylar va savdogar ahlining
siyosiy va iqtisodiy jihatdan rus burjuaziyasi bilan bir huquqda
bo‘lishi, mahalliy amaldorlaming chor hukmdorlari tomonidan
siquvga olishiga qarshi kurash. Shu yo‘l bilan mustamlakachilik
siyosatini isloh qilish.
Asosiy talabalari ana shundan iborat bo‘lgan jadidlar uchun ilm
va ma’rifat yagona qurol bo; lib, ular shu qurol yordami bilan
o‘lkada
ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy
taraqqiyot
uchun
kurashmoqchi bo‘ldilar.
Dostları ilə paylaş: