I. M. Mustafayev O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Botanika instituti katta

XULOSA QILAMIZ
•
Hayvonlarda transport vazifasini qon aylanish sistemasi amalga oshiradi.
• 
Umurtqasiz hayvonlarda qon aylanish sistemasi ochiq yoki yopiq bo‘ladi.
• 
Hasharotlarda qon gazlar almashinuvida ishtirok etmaydi.
YANGI BILIMLARNI QO‘LLAYMIZ
Bilish va tushunish
1. Hayvonlarning qon aylanish sistemasiga qaysi organlar kiradi?
2. Yopiq qon aylanish sistemasi qanday tuzilgan?
3. Qaysi hayvonlar ochiq qon aylanish sistemasiga ega?
4. Qaysi hayvonlarda yurak mavjud?
Qo‘llash
. Umurtqasiz hayvonlar qon aylanish 
sistemasining sxemasini tuzing.
Tahlil
. Ochiq va yopiq qon aylanish sistemasini 
taqqoslang.
Sintez
. Qontomirlar orqali qon qanday harakat
-
lanadi?
Baholash
. Nima uchun hasharotlarning qoni 
kislorod tashishda ishtirok etmaydi?
Topshiriq
Hasharotlarning qoni qanday funksi
-
yalarni bajaradi? Hasharotlar qon ayla-
nish sistemasining boshqa hayvonlar qon 
aylanish sistemasidan farqini aniqlang.
7.12-rasm. 
O‘rgimchakning qon aylanish 
sistemasi.
yurak
yurak
traxeya
yurak
arteriya

---

110
7.5. AMALIY MASHG‘ULOT.
UMURTQASIZLARNING QON AYLANISH SISTEMASINI MODELLASHTIRISH 
VA TAQQOSLASH
Maqsad: 
umurtqasiz hayvonlarning qon aylanish sistemasini o‘rganish va taqqoslash.
Moddalar transporti hayvonlarning qon aylanish sistemasi orqali ta’minlanadi.
Bizga kerak: 
rangli qalam, ruchka, plastilin, karton, qaychi.
Xavfsizlik qoidalari: 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Jadvalni to‘ldiring.
Yomg‘ir 
chuvalchangi
Qisqichbaqa
O‘rgimchak
Hasharot
Qon aylanish doirasi
Yurak tuzilishi
Yurak joylashuvi
Moddalar almashinu-
vidagi ishtiroki
2. Yomg‘ir chuvalchangi va suluv ninachining qon aylanish sistemasini Venn diagrammasi 
asosida tahlil qiling.
3. Ma’lumotlarni tahlil qiling.