Kirish. 2 I bob Obraz va Prototip Isajon Sultonning"Alisher Navoiy"asari asosida
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Muammoning o'rganilish darajasi.
Isajon Sultonning “Alisher Navoiy” asarida keltirilgan obraz va prototipni o‘rganish zamonaviy adabiyot fanining dolzarb mavzularidan hisoblanadi. Atoqli oʻzbek shoiri va mutafakkiri Alisher 3 Navoiy hayoti va ijodiga bagʻishlangan badiiy asar milliy madaniyatning ajralmas qismi boʻlib, Oʻzbekistonning tarixiy va adabiy taraqqiyotini anglashda muhim ahamiyatga ega. Bu tadqiqot ikki maqsadni ko‘zlaydi – Alisher Navoiyning o‘zi portretini tahlil qilish va qayta yaratish, shuningdek, uning qahramonlari va asar voqealari asos bo‘lgan asosiy prototiplarni aniqlash. Navoiy tarjimai holini, o‘z davrining boshqa yuksak martabali siymolari bilan aloqalarini o‘rganish uning ijodiga ta’sir ko‘rsatish va mazmunini to‘liq anglash uchun zaruriy qadamdir. Bundan tashqari, qahramonlar va joylarning prototiplarini ko'rib chiqish asarda tasvirlangan dunyoni yaratishning barcha nozikliklari va murakkabliklarini ochib berishga imkon beradi. Adabiy obrazda gavdalangan Alisher Navoiy o‘z xalqi ma’naviyati haqida chuqur qayg‘uradigan, uning taraqqiyoti va ravnaqini ta’minlashga intiladigan donishmand va bilimdon shaxs sifatida ko‘z oldimizda namoyon bo‘ladi. Uning asarlarida o‘z ifodasini topgan fikr va g‘oyalari nafaqat uning dahosi va iste’dodini ko‘rsatibgina qolmay, balki madaniy merosning muhim manbalari va umuman dunyoga o‘ziga xos ko‘rinishdir. U inson taqdiriga xos bo‘lgan barcha qiyinchilik va sinovlarga duch keladigan kuchli, ammo zaif inson sifatida tasvirlangan. Ishda qahramonlar va asardagi joylarning prototiplari ham ko'rib chiqiladi. Bu esa Navoiy o‘z qahramonlarini qanday xalq va maskanlar asosida yaratganini, O‘zbekiston go‘zalliklarini ulug‘laganini tushunish imkonini beradi. Prototiplar tahlili Navoiy o‘z asarlarida ko‘rsatgan motiv va qadriyatlarni ham yaxshiroq tushunish imkonini beradi. Isajon Sultonning “Alisher Navoiy” asari asosidagi obraz va prototipni o‘rganish buyuk o‘zbek shoirining betakror olamiga chuqurroq sho‘ng‘ish, uning ijodiy merosini yaqindan bilish imkonini beradi. Bu ish mavjud tadqiqot va manbalar tahlili asosida tuzilib, O‘zbekiston adabiyotshunosligi va madaniy merosini boyitishda muhim hissa bo‘lib xizmat qiladi. |