Moddalar almashinuvining fiziologik as



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə79/125
tarix24.12.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#192707
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   125
Monograph

novateurpublication.org 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3- rasm. Sut va sut
maxsulotlari 
Agar siz gazli ichimliklarni (koka–kolaga o`xshagan ichimliklarni) yaxshi 
ko`rsangiz, kal’siy tanqisligini to`ldirish uchun faqat oziq-ovqat maxsulotlarining 
o`zi yetarli bo`lmaydi. Gap shundaki, ushbu ichimlik tarkibida kal’siyni siydik bilan 
birga chiqarib yuboradigan moddalar mavjud. Demak, yuqorida qayd etilganlardan 
xulosa qilish mumkinki, kal’siy yetishmovchiligini to`ldirish uchun kal’siy 
moddasiga, yaxshi vitaminlarga boy maxsulotlar iste`mol qilish va ushbu 
moddalarni o`zlashtirilishiga to`sqinlik qiluvchi ba`zi maxsulotlar ovqat rasionidan 
cheklash zarur.
 
Kal’siy almashinuvi, jumladan kal’siyning qondagi va to`qimalardagi miqdori, 
asosan uch gormon tomonidan boshqariladi:
1) qalqon oldi bezlarining paratgormoni;
2) qalqonsimon bezning kal’sitonini; 
3) D vitaminidan jigar va buyraklarda hosil bo`lib, ichaklarda kal’siy so`rilishini 
ta`minlaydigan kal’siyferon. 
Qalqonsimon oldi bezlarning asosiy fiziologik mohiyati organizmda kalstiy 
almashinuvini boshqarishdir. Bezning bu funksiyasi tufayli kalstiy tuzlari orga-
nizmda saqlanib qoladi. Bu esa nerv tizimi va muskullar normal faoliyati uchun 
zarurdir. Qalqonsimon oldi bezlari paratgormon qon tarkibidagi kalstiy miqdorini 
normal darajada saqlab turadi, kalstiyning suyaklarda yig’ilishini boshqarib turadi.
Organizmda paratgormon suyak to’qimasining yemirilishi va undagi fosfor va 
kalstiyning qonga o’tishini ta’minlaydi. Paratgormon ichaklarda kalstiy so’rilishini 
va uning buyrak kanalchalaridagi reobsorbsiyasini kuchaytiradi. Bularning ham-
masi qonda kalstiy miqdorini oshiradi, shu bilan birga qonda anorganik fosfatlar 
konsentrasiyasi pasayadi va ularning siydik bilan ajratilishi kuchayadi( 3-rasm).


82 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   125




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin