O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti s. T. Yunusxo‘jayev

7.1 rasm. T-25A (14 va 15) traktorida yonilg‘i sarfini integral egri 
chizig‘i 
Grafik usul
. Grafik usulda TXK lar soni yonilg‘I sarfining integral 
egri chizig‘i bo‘yicha (7.1 rasm) aniqlanadi. 
Absitsa o‘qi bo‘yicha vaqt shkalasi (yil oylari) joylashadi, ordinate 
o‘qi bo‘yicha esa – yonilg‘i sarfi shkalasi, TXK oraliq shkalasi joylashadi. 
Egri chiziqning boshlanish nuqtasi rejadagi traktorning 1 yanvarga, 
ishlatish boshlanishidagi bo‘lgan holati yoki TT so‘ngi holatini bildiradi.
7.1 jadval 
T-25 traktorlariga TXK rejasi 
Traktor 
rusumi 
Xo‘jalik. 
T.r. 
Oylar bo‘yicha TXK turlari 
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 
T-25 
Barcha 
TXK 
№ 14 
- 
3 
- 
1 
- 
1 1,2 
1 
1 
1 
- 
3 
№ 15 
- 
- 
- 
1 
1 
- 
1,2 
1 
1,1 - 
- 
3 
1-TXK 
- 
- 
- 
2 
1 
1 
2 
2 
3 
1 
- 
- 
2-TXK 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
2 
- 
- 
- 
- 
- 
3-TXK 
- 
1 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
2 
MTXK 
- 
- 
- 
2 
- 
- 
- 
- 
- 
2 
- 
- 

---

218 
7.2 jadval 
Traktorlarni yillik TXK reja shakli 
TXK 
soni 
Trakto
r 
rusum
i 
Yil oylari bo‘yicha 
Jami. 
Yil 
bo‘yich
a 
I I
I 
II
I 
I
V 
V V
I 
VI
I 
VII
I 
I
X 
X X
I 
XI
I 
1 
2 
3 4 5 6 7 8 
9 
10 
1
1 
1
2 
1
3 
14 
15 
1-TXK 
Rusum 
bo‘yich
a 
jami 
2-TXK 
Rusum 
bo‘yich
a 
jami 
3-TXK 
Rusum 
bo‘yich
a 
Jami 
MTXK 
Rusum 
bo‘yich
a 
jami 
Masalan, № 14 traktor ishlatila boshlaganidan eri 3800 l yonilg‘i sarfladi, 
№ 15 traktor (yangi) – 0 l . 
Har oyning yakunida o‘tgan davr davomida sarflangan yonilg‘ining 
miqdori ordinate bo‘yicha belgilanib boriladi. Aniqlangan nuqtalar chiziq 
yordami, o‘tgan vaqt uchun birlashtiriladi, hosil qilingan chiziq, 
yonilg‘i 
sarfining integral egri chizig‘ini
hosil qiladi.
TXK davrining calendar bo‘yicha aniqlash, kerakli belgidan 
gorizantal chiziq o‘tkazish bilan amalga oshiriladi va bu belgidan calendar 

---

219 
o‘qiga (absitsaga) perpendikuliyar chiziq tushiriladi. Bunday yo‘l 
qo‘yilgan hatolik, oy davomida yonilg‘ini bir meyorda quyilmasligi 
bo‘lishi mumkin. Shu sababli traktorlarga oylik TXK rejalari tuziladi. 
Grafik usulning kamchiligi – parkda traktorlar soni ko‘p bo‘lgan 
hollarda, grafiklarni tuzish uchun ancha ko‘p mexnat sarflanishi 
hisoblanadi. 
Har bir TXK turini va sonini aniqlash uchun ma’lumotlar jadvalga 
(6.1 jadval) kiritiladi. Mavsumiy texnik xizmat ko‘rsatish, navbatdagi 
TXK tadbiri bilan birga o‘tkazish ancha qulay hisoblanadi va shu sababli 
uni ham jadvalga kiritiladi. 
Bajarilgan hisoblar asosida traktor xo‘jaligining yillik TXK rejasi 
tuzladi. Misol tariqasida, shunday TXK jadvali 6.2 jadvalda keltirilgan. 
Rejaviy TXK muddatlari mo‘ljal hisoblanadi. Aniq muddatlar esa 
traktorlarni haqiqiy bajargan ishlariga qarab belgilanadi.