Transport logistikasi

Misol
 
№ 5.
- Resurslarni yuklash masalasi 
Masalaning qoʻyilishi. 
Resurslarni yuklash haqidagi quyida 
keltirilgan ma‘lumotlar asosida qabul qiluvchigacha yoʻlda boʻlgan 
moddiy resurslar zahirasining oʻzgarish grafigini chizing. 
13.3-jadval. Resurslar haqida berilgan ma’lumotlar 
Resurslarni 
yuklash 
sanasi 
Resurs 
hajmi, 
Q
, t
Resurslarni yoʻlda 
boʻlish davomiyligi, 
sutka 
Resurslarning 
transport 
aylanmasi, T
o
, 

---

152 
13.4-rasm. Yoʻldai resurs zahiralarining oʻzgarish 
grafigi 
tonna-sutka 
1 
60 
10 
600 
- 
120 
5 
600 
10 
120 
10 
1200 
15 
120 
5 
600 
25 
60 
8 
480 
Jami
Q = 480 
- 
T
o
= 3480 
Moddiy resurslarning qabul qiluvchigacha yoʻlda boʻlgan oʻrtacha 
vaqtini 
t
oʻr
hisoblaymiz: 
 
Qabul 
qiluvchigacha 
bir oy (30 sutka) yoʻlda 
boʻlgan moddiy resurslar 
hajmining oʻrtacha qiymati 
Q
oʻr
: 
Moddiy resurslarni
kunlik 
oʻrtacha 
yuklash 
miqdori: 
. 
Oʻtkazilgan hisoblash koʻrsatilgan natijalari asosida zahiralarni 
oʻzgarish grafigini chizamiz (4-rasm).
 
Misol
 
№ 6.
Masalaning qoʻyilishi. 
Kompaniya tomonidan foydalanish muddati 40 yil boʻlgan taqsimot 
omborlarini qurishning iqtisodiy samaradorligini aniqlang, ombor 
maydoniga kvartal talablari: I kvartalda — 6 ming. m
2
, II kvartalda —10 
ming m
2
, Sh kvartalda — 8 ming m
2
, IV kvartalda — 10 ming m
2
. 

---

153 
1 m
2
sklad maydoniga kiritilgan moliyaviy investisiya maydoni 6 
ming m
2 
boʻlgan omborning har bir 1 m
2
maydoni uchun 800 sh.b.ni 
tashkil qiladi, maydon yuzasi ortgan sari har bir 1 ming. m
2
uchun 6% 
ga arzonlashadi. 
Oʻz sklad maydondan foydalanish (ishlatish) uchun yillik xarajatlari 
1 m
2
uchun 10 sh.b. ga teng. Begona umumiy foydalaniluvchi 
omborlarni kvartal ijarasi 1 m
2
uchun 25 sh.b. ni tashkil etadi. 
Kompaniya ehtiyojidan kelib chiqib ombor ijarasi uchun umumiy 
xarajatlar: 25 × 6000 + 25 × 10000 + 25 × 8000 + 25 × 10000 = 850000 
sh.b. Ikkita holni qaraymiz. 
1-hol
. Ombor maydoniga kvartal uchun talab 6 ming m
2
boʻlganda 
bu ombor qurilishi uchun kapital sarflar va foydalanish xarajatlari 
chiqimlari 1 m
2 
uchun: 
I kvartalda jami ombor xarajatlari: 
II kvartalda kompaniyaga qoʻshimcha umumiy foydalaniluvchili 
ombordagi 4 ming m
2
maydon ijaraga kerak boʻladi va buning 
xarajatlari 25 × 4000 = 100000 sh.b. ni tashkil qiladi. 
III kvartalda umumiy foydalaniluvchili ombordan ijaraga olinadigan 
maydon 2000 m
2
boʻladi. Bunday ijara xarajatlari: 25 × 2000 = 50 000 
sh.b. Va nihoyat IV kvartaldagi 4000 m
2
ni ijaraga olish xarajatlari 25 × 
4000 = 100000 sh.b.ni tashkil qiladi. 
Shuning uchun, 6 ming m
2
oʻz omboriga ega kompaniya yil 
davomida: (4500 × 4) + 100000 + 50000 + 100000 = 268000 sh.b. 
xarajat qilar ekan. 
2-hol.
Ombor maydoniga 10 ming. m
2
boʻlganda qurilishi uchun 
kapital sarflar va foydalanish xarajatlari chiqimlari 1 m
2 
uchun: 

---

154 
I kvartalda ombor xarajatlari: 
Ortiqcha 4000 m
2
ombor maydoni kompaniyaga tushadigan xarajati 
II kvartalda ombor xarajatlari toʻlaligicha kompaniya iste‘moli 
talabiga mos keladi va xuddi I kvartaldagi kabi 74525 sh.b.ni tashkil 
qiladi. 
III kvartalda 8 ming m
2
omborga talab boʻlganda kompaniyaning 
ortiqcha 2000 m
2 
maydon uchun noishlab chiqarish xarajatlari: 
IV kvartalda ombor xarajatlari xuddi II kvartaldagi kabi 74525 
sh.b.ni tashkil qiladi. 
Shunday qilib, 10 ming m
2
ombor maydoniga ega kompaniya yil 
davomida 74525 × 4 = 298100 sh.b. xarajat qilar ekan. 
3
. Ombor maydoniga 8 ming. m
2
boʻlganda 1 m
2 
uchun qurilishi 
uchun kapital sarflar va foydalanish yillik xarajatlari
I kvartalda ombor xarajatlari 
Ortiqcha 2000 m
2
maydon uchun xarajatlari quyidagicha: 
II kvartalda oʻz ombori uchun va umumiy foydalaniluvchili 
ombordan ijaraga olinadigan 2000 m
2
maydon uchun xarajatlari 59880 + 
25 × 2000 = 109880 sh.b. 

---

155 
III kvartalda ombor xarajatlari 59880 sh.b. IV kvartalda esa 
xarajatlar, II kvartaldagi kabi, 109880 sh.b.ga teng. 
Shunday qilib, 8 ming m
2
ombor maydoniga ega kompaniyaning yil 
davomidagi xarajatlari: 
Xulosa. 
Har bir variant uchun olingan xarajatlarni taqqoslash 
kompaniya yer maydoni 6 ming m
2
boʻlgan oʻz omborxonasini qurishi 
maqsadga muvofiq degan xulosa chiqarish imkonini beradi — bunda 
yillik xarajatlar minimal boʻladi.