Fermentti kovalent immobillew. Fermentti bifunktsional agent arqali immobillew. Fermenttin’ fizik-ximiyaliq qasiyrtlerin u’yreniw

Mikroorganizmlerdi suyiqliqda o`siriwdin’ texnologik 
sizilmasi 
1-islep shig’ariw fermentyori; 2-muzlatqish; 3-saqlag’ish; 4- qizitiwshi 
kolonka; 5-6, 25- nasoslar; 7-inokulyantlar ushin aziqliq ortalig’ini tayarlaw 
idisi; 8-aralashtirg’ich; 9-shnek; 10-avtomatik ta’reziler; 11-, 13-
trubokonveyr; 12-bunker; 14-aziqtin’ qurg’aq elementleri pnevmotransporti 
tsikloni; 15-bas fil`tr; 16-ko`biksizlendiriwshilerdi saqlaw sterillew idisi; 17, 
20, 22, 23-ayiriqsha filtrler; 18-sorip-ko`tergish; 19-egiw u’skenesi; 21-
inokulyator; 24-shig’iwshi hawani tazalaw filtri; 26-suwutilg’an kultural 
suyiqliqtin’ jilliqliq almastiriwshisi. 
Fermentyorlar ko’bi menen 0,25 MPa basim ha’m sterilizatsiya waqtinda 130-
140
0
S temperaturada islewge arnalg’an. Produtsentti fermentyorda o`siriw 
protsessinde asepitika jag’inan en’ a’hmiyetli bolg’anfaktor - fermentyor qisimlarini 
tuwri ha’m o`z qag’yidasina muwapiq sheship jalg’aw esaplanadi. Egerde ha’m bir 
qisim fermentyordi paydalanip bolg’annan keyin jaqsilap, tazalap, jaqsi 
sterizizatsiya qilinbasa pataslaniwdin’ deregi bolip qaliwi mumkin.
O’siriw protsessinde fermentyorda payda bolatug’in ko’bikke ha’m onin’ aldin 
aliwshi u’skenelerge de u’lken itibar beriw kerek. Ferment sanaatinda 
paydalanilatug’in barliq fermentler ko’biktin’ aldin aliwshi zatlardi kiritiwshi ha’m 
ko’bik mug’darini naqlap turiwshi ayiriqsha u’skeneler menen ta’miynlengen. 
Ko’bikti shig’arip taslaw ma’qsetke muwapiq emes, sebebi bunda hawa tazalawshi 
filtrler ig’allanip qaliwi ha’m na’tiyjede u’skenenin’ germetikligi ha’mde sterilligi 
buziliwi mumkin.
Mikroorganizmlerdi fermentyorlarda o`siriw protsessinde payda bolip atirg’an 
fermentlerdin’ toplaniwi, produtsent biomassasinin’ jag’dayi, ortaliq ko’rsetkishi 
aziqti qurawshi ayirim komponetlerdin’ kemeyiwi ha’m basqa bir qansha faktorlar 

---

turaqli tu’rde baqlap bariliwi kerek.
O’siriw protsessinin’ tamamlaniwi menen kultural suyiqliq islep shig’ariwg’a 
uzatiladi.ayirim jag’daylarda produtsent biomassasi ha’r qiyli tazaliqtag’i ferment 
preparatlarini aliw ushin derek bolip xizmet etedi. Sterilizatsiya keyin o`simlik 
ob`ektleri sterillengen suw menen tazalap juwip tashlaniwi kerek. Sirtqi 
sterilizatsiya eksplanttin’ tek sirtqi infektsiyadan qorg’aydi. Eger eksplant toqimalari 
ishki infektsiyag’a iye bolsa, olarg’a antibiotikler menen islew beriwge tuwri keledi. 
Ayniqsa ishki infektsiyag’a iri tamirli tropik ha’m substropik o`simlikler bay boladi. 
Kulturalardi zamarriqlar yamasa bakteriyalar mene pataslaniwi egilgennen 1-14 
ku’n o`tkende ko`zge taslanadi. Jaqtiliqil xanasindag’i hawani pataslaniwdan saqlaw 
ushin, pataslang’an kulturani tezlik penen joq qiliw kerek. 
Aziqliq ortaliqlarini avtoklvda, 120
0
S da 0.75 – 1,0 atm. basimda 20 minut 
dawaminda sterilizatsiya qilinadi. Eger aziqliq ortalig’I quramina joqari 
temperaturada bo’leklengen zatlar kirse, olardi o’z aldina suwiq sterilizatsiya 
qilinadi. Olardi tesikler diametri 0,22 – 0,45 mkm, bolg’an bakterial fil`trlerden 
o`tkeriledi ha’m avtoklavdan shiqqan aziqliq ortalig’i 40
0
S g’a shekem suwitilip,
keyin olardi aralastiriladi. Aldinnan folg’a shekem yamasa oraytug’in qag`azg’a 
oralg’an idislardi qurg’aq issiliq menen, qurg’atiwshi shkaflarinda 160
0
S ta eki saat 
dawaminda sterilizatsiya qilinadi.