O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a

Sug‘urtaning klassifikatsiyasi 
faoliyati ko‘p tarmoqli hisoblangan 
sug‘urtani tashkil qilishda yuzlab sug‘urta tashkilotlari ishtirok etadilar va 
ular minglab sug‘urtalanuvchi yuridik va jismoniy shaxslarga xizmat 
ko‘rsatadilar. Faqat davlat hissadorlik sug‘urta yo‘li bilan sug‘urtaning 35 
turi mavjud bo‘lib, ulardan har birining obyekti, subyekti, taraflari 
mavjud sug‘urta ishini boshqarish, uning o‘xshash turlarini guruhlash-
tirish, birlashtirish, tarmoqlarga, bo‘limlarga ajratishni talab qiladi. 
Shunda sug‘urta ishini boshqarish va tashkil qilish osonlashadi. 
Guruhlash umumiy yaxlit tushunchani ayrim turlarga, bo‘limlarga, 
bo‘g‘inlarga ajratish demakdir. Agar sug‘urta turlari ma’lum tartib-qoida 
asosida biri ikkinchisida ajratilmasan, boshqarish murakkablashadi, 
chalkashliklar sodir bo‘ladi. 
Sug‘urtani guruhlash (tasniflash)
sug‘urtaning ko‘p sonli turlarini, 
ularning ayrim xususiyatlarini e’tiborga olib hududlarga, tarmoqlarga, 
tarmoq bo‘limlariga ajratishdir. 
Sug‘urta tashkilotlarining o‘z zimmalariga olgan javobgarliklari bir 
necha milliard so‘mni tashkil qiladi. Bunda har bir sug‘urtalanuvchi, ya’ni 
yirik korxonalar, hissadorlik jamiyatlari bilan shartnoma tuzish, falokat 
yuz berganda ularga o‘z vaqtida yordamga kelish lozim. Buning uchun 
sug‘urta ishi, uning turlari, qoidalarini guruhlashtirish muhim ahamiyatga 
ega. 

---

223
Har bir sug‘urta turining xususiyatini ko‘zda tutib, sug‘urta faoliyati 
quyidagi yo‘nalishlarda guruhlashtiriladi: 
-
hududlar bo‘yicha (mamlakatning ichki doirasi va tashqi sug‘urta 
munosabatlari e’tiborga olinadi); 
-
davlat va xususiy sug‘urta tashkilotlari bo‘yicha; 
-
tarmoqlar bo‘yicha; 
-
xavf- xatar xillari bo‘yicha; 
-
majburiy va ixtiyoriy sug‘urta bo‘yicha.