61
boblarga: chizg‘ich, shtangensirkul, mikrometr
kiradi. Chizg‘ich yordamida 1
mm
aniqligi
bilan tashqi va ichki o‘lchamlar o‘lchanadi
(41-rasm, a).
Shtangensirkul (41-rasm, b) yordamida tash-
qi va ichki diametr uzunlik, qalinlik, chuqurlik
o‘lchamlari o‘lchanadi. O‘lchash aniqligi 0,5
mm
.
Mikrometrlar tashqi o‘lchamlarni 0,01
mm
aniqlik
bilan o‘lchash imkonini beradi. Ular tokarlik ish-
larida ishlatiladi (41-rasm, d).
Shkalasiz asboblarga (42-rasm) go‘niya,
malka, kronsirkul, nutromer va boshqalar kira
-
di. Go‘niya, malka (42-rasm, a, b) to‘g‘ri bur
-
chakni o‘lchashda eng ko‘p ishlatiladigan asbob-
lar turiga kiradi. detalni tayyorlash jarayonida
uning o‘lchamlarini tekshirish uchun kronsirkul
va nutromer ishlatiladi. (42-rasm, d, e). Shablon
-
lar (42-rasm, f, g) detallarning murakkab profilini
tekshirish uchun ishlatiladi.
aylanalar chizish uchun sirkul ishlatiladi
(43-rasm, a). Konussimon chuqurchalar tushirish
uchun kernerdan foydalaniladi (43-rasm, b).
Tekislash – qiyshaygan, notekis metall zago
-
tovkalarining sirtini plita, bolg‘a yoki to‘qmoq
yordamida tekislash yoki zagotovka sirtiga bosh-
qacha geometrik shakl berishdan iborat chilan-
garlik operatsiyasidir. Yupqa listli metall zago-
tovkalar qaychi bilan qirqilib, zubilo bilan kesil
-
gandan keyin rejalashdan oldin tekislanadi.
Sirkul yordamida rejalash uchun dastlab
kernerning muhrasiga bolg‘a bilan sekin-sekin urib yoyiladi va aylanalarning
markazlari tushiriladi. mana shu markazlarga rejalash sirkulining oyog‘i
o‘rnatiladi. Rejalashda sirkulni harakatlanayotgan tomoniga biroz og‘diriladi,
og‘irlik esa aylana markazida turgan oyog‘iga tushadi.
Dostları ilə paylaş: 
