Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

- 942 - 
bog'liq operatsiyalar hisobiga to‘g‘ri kelmoqda. Okeaniyaning eng katta eksport 
yo‘nalishlariga Yaponiya, Xitoy, AQSh va Janubiy Koreya kiradi.
Ta'kidlanganidek, ushbu hududda importga qaramlik darajasi juda yuqori va bu 
ayniqsa qishloq xo'jaligi hamda sanoat ishlab chiqarish salohiyatiga ega bo'lmagan 
kichik orol davlatlari (masalan, Tuvalu va Kiribati) uchun katta ahamiyatga ega. 
Mashina va transport uskunalari, yoqilg'i, oziq-ovqat mahsulotlari va ishlab 
chiqarilgan tovarlar to'rtta toifaga ajratiladi. Bu guruhlar odatda mintaqaning 
umumiy importining 70 foizini tashkil qilmoqda. Avstraliya, Fransiya, AQSh, 
Yaponiya va Yangi Zellandiya tomonidan yetkazib beriladigan yetakchi ta'minot 
manbai hisoblanadi. Okeaniyada deyarli barcha mamlakatlar uchun import talabi 
so'nggi paytlarda o'sgani keskin sezilmoqda.
Okeaniya mamlakatlari deyarli istisnosiz, so'nggi bir necha o'n yilliklar 
davomida butun dunyo bilan savdo balansining sezilarli darajada kamligi qayd 
etilgan. Boshqa tomondan, eksportdan tushadigan daromad olish imkoniyatlariga 
nisbatan import talabi yuqori. Mintaqa bo'yicha so'nggi 2017 yilgi savdo statistikasi 
shuni ko'rsatmoqdaki, eksport (shu jumladan qayta eksport qilish) 16,7 milliard 
dollar (yoki aholi jon boshiga 3100 dollar) importiga nisbatan 11,0 milliard AQSh 
dollarini (aholi jon boshiga 2670 dollarni) tashkil etmoqda, natijada mintaqaviy 
savdo defitsiti jami eksport daromadining 63 foiziga teng bo'lgan 6,2 milliard 
dollarni tashkil etmoqda. Bu kabi kamomadlarni bartaraf etish uchun ushbu 
mamlakatlar asosan valyuta bozorining nodavlat aktivlariga, asosan xizmatlar, 
xususiy transfertlar, migrantlar pullari, rasmiy rivojlanish yordami va kapital 
oqimlari ko'rinishida asoslangan. Savdo hisoblarining asosiy xususiyati Naurudan 
tashqari barcha Janubiy Tinch okean orollari mamlakatlarining savdo tanqisligini 
qayd etildi.
Ishlab chiqarilgan mahsulotlar faqat bir necha hollarda eksporti bilan asosan 
Fidji va G'arbiy Samoada cheklanib qolmoqda. So'nggi bir necha yil ichida Fidji 
eksportga yo'naltirilgan kiyim-kechak ishlab chiqarish sanoatini tiklashga muvaffaq 
bo'ldi va hozirgi kunda tayyor mahsulotlar eksporti saomog‘I oshib bormoqda. Fidji 
orollaida asosan konditer mahsulotlari, bo'yoq, pivo va tsement mahsulotlarni 

---