Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 945 - 
Avstraliyaning Yangi Zelandiya bozorlarida mahsulotlarga nisbatan o'zaro imtiyozli 
kirishni ta'minlashga qaratilgan. Tinch okeani orollari mamlakatlari o'rtasida maxsus 
savdo tuzilmalari misollari kam va asosan Fiji, bir qator qo'shnilar bilan shakar 
savdosini muvofiqlashtirish va Tuvalu mamlakatlardan hunarmandchilik uchun 
imtiyozlarni joriy qilish hisobiga milliy bozorlarga kirish kutilmoqda. 
6.3.10. Iqtisodiyotni rivojlantirish istiqbollari 
Okeaniya mintaqasi mamlakatlari milliy rivojlanish dasturlariga murojaat 
qiladigan bo‘lsak, bu katta va kichik ko'rsatkich bo‘lmish iqtisodiy o'sish hamda 
rivojlanish maqsadlariga erishish uchun mavjud bo'lgan islohotlarni amalga oshirish 
orqali tashqi savdo hajmini kengaytirishga qaratilgan. Ishlab chiqarishning 
eksportga yo'naltirilganligi savdo taraqqiyoti deb atalmish vosita sifatida rol o'ynash 
uchun muhim rivojlanish strategiyasi qabul qilingan. Ushbu dasturning ijrosi 
sifatida tashqi bozorlarga kirishdan olinadigan foyda asosida amalga oshiriladi; 
savdo-iqtisodiy aloqalarning turli xil tashqi ta'sirlaridan, shu jumladan, ta'lim va 
tarmoqlararo aloqalar ta'sirini kamaytirish orqali mahsulotning ixtisoslashuvi hamda 
undan kam bo'lgan xarajatlarga erishish imkoniyatini berishini ta‘minlashga 
qaratilgan. Eksportbop mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish zaruriyati, 
masalan, mehnat bozoridagi tartibga solish va davlat sektorini isloh qilish yo'li bilan 
yanada ochiq hamda samarali iqtisodiy tuzilmalarga erishishga qaratilgan sa'y-
harakatlarda muhim omil hisoblanmoqda. 
Ushbu mamlakatlarning aksariyati eksport mahsulotlarini rag'batlantirish 
vositasi sifatida eksportga yo'naltirilgan korxonalar uchun maxsus investitsiyalarni 
jalb qilish uchun o'z rivojlanish dasturlari yo'llaridan ketishmoqdi. Ular qatoriga 
soliq imtiyozlari, daromad solig'i, xom-ashyo va uskunalar bo'yicha import bojlarini 
to'lashdan ozod qilish, tezkor amortizatsiya to'lovlari kiradi. Ular odatda 
imtiyozlarning boshqa to'g'ridan-to'g'ri shakllariga, masalan, ijaraga beriladigan 
rentabellikdagi yer va zavod maydoniga, subsidiyalangan kreditlar, maxsus ta'lim 
sxemalariga kirish hamda reklama marketing tomonlarida moliyaviy ko'mak orqali 
taqdim etiladi.

---