Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy


Mehnat munosabatlarining iqtisodiy mazmuni va uning tartibga solinish



Yüklə 3,74 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə114/327
tarix07.01.2024
ölçüsü3,74 Mb.
#201807
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   327
ЖУРАЕВ дарслик-2018

 
Mehnat munosabatlarining iqtisodiy mazmuni va uning tartibga solinish 
xususiyatlari 
Ishga yollash bo‘yicha korxona ma‘muriyati va ishchilar o‘rtasidagi 
munosabat mehnat shartnomalari yordamida shakllanadi. Mehnat shartnomalari 
avvalo ish haqi stavkasi, normadan ortiqcha bajarilgan ishlar uchun stavka, dam 


190 
olish kunlari va tanaffuslar, pensiya fondlari va sog‘liqni saqlashga ajratmalar 
hamda narxlarning o‘zgarishini hisobga olib iste‘molchilik 
savati 
qiymatini tartibga 
solish kabi paketlarni o‘z ichiga oladi.
Ko‘pchilik 
mamlakatlarda 
ishsizlikni 
ijtimoiy 
kafolatlashga, 
ishlovchilarning mehnat sharoitini yaxshilash va ish haqini oshirish imkoniyatlari 
bilan bog‘liq muammolarni hal qilishda asosiy rol kasaba uyushmalariga tegishli 
bo‘ladi. 
Ko‘pchilik bozorlarda ishchilar o‘zlarining ish kuchini kasaba uyushmalari 
orqali jamoa bo‘lib «sotadi». Kasaba uyushmalari nisbatan ko‘p sonli ishga 
yollovchilar bilan muzokaralar olib boradi va ularning asosiy iqtisodiy vazifasi ish 
haqini oshirishdan iborat bo‘ladi. Kasaba uyushmalari bu maqsadga turli xil yo‘llar 
bilan erishishi mumkin. 
1. Ishchi kuchiga bo’lgan talabni oshirish. 
Kasaba uyushmalari bu talabni 
belgilovchi bir yoki bir necha omillarni o‘zgartirish yo‘li bilan ishchi kuchiga 
bo‘lgan talabni ko‘paytirishi mumkin. Xususan, ular quyidagilarga erishishga hara-
kat qiladi: 1) ishlab chiqariladigan mahsulot yoki ko‘rsatiladigan xizmatga talabni 
oshirish; 2) mehnat unumdorligini oshirish va 3) ishchi kuchi bilan birgalikda 
foydalanadigan boshqa ishlab chiqarish omillari narxlarini o‘zgartirish. 
2. Ishchi kuchi taklifini qisqartirish. 
Bunga quyidagi yo‘llar bilan 
erishiladi: a) immigratsiyani cheklash; b) bolalar mehnatini qisqartirish; v) 
pensiyaga muddatida chiqishni qo‘llab-quvvatlash; g) ish haftasini qisqartirishga 
yordam berish. 

Yüklə 3,74 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   327




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin