O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Dj. Ergashxodjaeva, M. S. Qosimova

Marketing o‘zaro aloqalari
- 1) xizmat ko‘rsatish tadbirkorligining tovar 
hayotiylik davrining har bir bosqichida barcha bozor subyektlari bilan aloqalarni 
rejalashtirish, tashkil tatbiq boshqarish jarayonida barcha faoliyat turlari va 
resurslarni qamrab olishga yo‘naltirilgan istiqbolli konsepsiyasi. Mijoz bilan uzoq 
muddatli o‘zaro munosabatlarga va bitimda ishtirok etuvchi tomonlar maqsadlarini 
qondirishga yo‘naltirilgan konsepsiya; 2) bajarish mas’uliyatini taqsimlash va 
kengaytirish tamoyillari bo‘yicha marketingni tashkil etish usuli. 
Marketing operatsiyalari tadqiqoti
- marketing qarorlarini ishlab chiqish va 
qabul qilish tizimida foydalaniluvchi usullar (matematik dasturlashtirish, uyinlar 
nazariyasi, qarorlar nazariyasi, tasvirlarni tanib olish nazariyasi va hokazo) yig‘indisi. 
Marketing rejasi
- belgilangan marketing maqsadlariga erishishda yordam 
berishi kutilayotgan chora-tadbirlarning ketma-ketlikda detalli ravishda ifodalanishi. 

---

290 
Marketing salohiyati (potensiali)
- 1) korxona salohiyatining ajralmas qismi; 
2) tovar, narx kommunikatsiya va savdo siyosati, talabni o‘rganish sohasida samarali 
marketing tadbirlarini rejalashtirish va o‘tkazish hisobiga marketing tizimining 
korxonaning doimiy raqobatbardoshligi, tovar va xizmatlarning bozordagi iqtisodiy 
va ijtimoiy kon’yunkturasini ta’minlash qobiliyatlari majmui. 
Marketing tadqiqoti dizayni
- 1) marketing tadqiqoti jarayoni va modelini 
loyihalashtirish va tuzish; tadqiqotni o‘tkazish, marketing axborotlarini izlab topish 
uchun ratsional rejalarni ishlab chiqish 2) marketing tadqiqoti subyektlari xulq-
atvorining o‘zgarish holatlarini o‘rganish va prognoz qilish bo‘yicha ijodiy jarayon. 
Marketing tizimi 
- bozor muhitining mustaqil, foyda olish maqsadida tovar va 
xizmatlarga talabni shakllantirish va rivojlantirish bo‘yicha o‘zaro uzluksiz aloqada 
bo‘luvchi ijtimoiy-iqtisodiy elementlar majmui. Marketing tizimi o‘z ichiga 
quyidagilarni kiritadi; ishlab chiqaruvchi firma, ta’minotchi firma, raqobatchi firma 
vositachi firma, iste’molchi (bozor).