264
sababchisidir. Asosiy muammo – inflyasiya, shuning uchun barqaror pul
siyosati zarur. Byudjet kamomadi – inflyasiya sababchisi, deb
hisoblaydi
291
.
Umuman olganda neoklassik nazariyalarning asosiy g‗oyasi
inflyasiyani kamaytirish va korporatsiyalar hamda aholining bozorda
iste‘mol talabini shakllantiradigan qismiga katta miqdorda soliq
imtiyozlarini berishdan iborat. Biroq, neoklassik yo‗nalish usullarining
ommabopligi va ulardan amaliy foydalanilishiga qaramay, iqtisodiyotni
tartibga solishning keynscha metodlari to‗liq almashtirilmadi.
Amerikalik iqtisodchi Jon Kennet
Gelbreyt (
John Kenneth Galbraith;
1908-2006
) o‗zining ―Iqtisodiy nazariya
va jamiyat maqsadlari‖ (
Economics and
the Public Purpose
; 1973
)
292
asarida
daromadlarning adolatli taqsimlanishi va
soliqlarning qat‘iy progressiv tuzilmasi
uchun kurashdi. Chunki, soliqlarning
bunday
tuzilmasi
jamiyatning
o‗z
foydasidan emas, balki adolatdan manfaatdorligini aks ettiradi
293
.
Gelbreytning fikriga ko‗ra, daromadlardagi yuqori tafovutlarni
qisqartirishga xizmat qiladigan soliqlar barqarorlashtiruvchi eng
samarali vositadir
294
. Bunda soliq tizimi takomillashgan bo‗lishi zarur,
soliqdan qochish yo‗llari qancha kam bo‗lsa, u shuncha adolat va
barqarorlashtirishga to‗laqonli xizmat qiladi.
291
Toshmatov Sh., G‗iyosov А., Giyasov S. Soliq nazariyasi va tarixi. O‗quv qo‗llanma. – T.: Iqtisod-
moliya, 2021. – 267 b.
292
Ushbu asar rus tilida ―Ekonomicheskie teorii i seli obщestva‖ nomlanib tarjima qilingan. Taʼkidlash
joizki, ingliz tilida Economics soʼzi iqtisodiy nazariya, iqtisodiyot bilan shugʼullanadigan fan maʼnosida
keng qoʼllanilsa, Economy soʼzi koʼproq iqtisodiyot tarmogʼi, xoʼjalik yuritish maʼnosida kengroq
qoʼllaniladi.
Dostları ilə paylaş: