19
9110—"Sotilgan mahsulot tannarxi";
9120—"Sotilgan tovarlar tannarxi";
9130—"Sotilgan ish va xizmatlar tannarxi";
9140—"Davriy hisobda TMZlarni xarid qilish va sotish";
9150—"Davriy hisobda TMZlar bahosiga tuzatishlar".
Ushbu hisobvaraqlarning debeti ko’payishni, krediti kamayishni ko’rsatadi. 9110, 9120,
9130-hisobvaraqlar tranzit bo’lib, hisobot davrining boshiga qoldiq qolmaydi.
Sotilgan tayyor mahsulot, tovarlar, bajarilgan ishlar, ko’rsatilgan xizmatlar tannarxi
9110, 9120, 9130-hisobvaraqlarning debeti va 2010—"Asosiy ishlab chiqarish", 2810—
"Ombordagi tayyor mahsulot", 2910—"Ombordagi tovarlar" hisobvaraqlarining krediti bilan
o’zaro korrespondentsiyada aks ettiriladi.
Oy oxirida mahsulot, ish va xizmatlarning haqiqiy tannarxi bilan reja tannarxi orasidagi
farqi tegishli hisobvaraqlarga o’tkaziladi. Bunda quyidagicha provodkalar beriladi:
D-t 2810, 2820—hisobvaraqlar — tayyor mahsulotga tegishli farq summasiga;
D-t 9110, 9130—hisobvaraqlar — sotilgan mahsulot, ishlar va xizmatlarga tegishli farq
summasiga;
K-t 2010, 2310—hisobvaraqpar.
Agar ushbu farq summasi ortiqcha qilingan xarajatni ko’rsatsa, yuqoridagi provodkalar
beriladi. Agarda tejalgan summani ko’rsatsa, ushbu provodkalar qizil storno yozuvi orqali reja
tannarx haqiqiy tannarxga yetkazib quyiladi.
Hisobot davri oxirida 9110, 9120, 9130-hisobvaraqlarning debet oborotlaridagi summalar
yakuniy moliyaviy natijaga o’tkaziladi:
D-t 9900—"Yakuniy moliyaviy natija";
K-t 9110, 9120, 9130-hisobvaraqlar.
Demak, 9900—"Yakuniy moliyaviy natija" hisobvarag’ining debetida sotilgan mahsulot, ish va
xizmatlarning haqiqiy tannarxi, kreditida esa mahsulot, ish va xizmatlarni sotishdan tushgan
sof tushum aks ettiriladi. Ushbu muomalalar bo’yicha 9900-hisobvaraqning debet va kredit
oborotlarining farqi orqali mahsulot, ish, xizmatlarni sotishdan olingan yalpi foyda (zarar)
aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: