Oliy matematika, statistika va ekonometrika

statistika bu
− sonlar va o’lchovlar yordamida ko’psonli va turli-tuman 
hodisalarni hisobga olish, tasvirlash. Ikkinchidan statistika to’plangan ma’lumotlarni raqamlar qatori, jadvallar, grafiklar, 
turli hisob-kitoblar orqali ifodalash, uchinchidan, statistika to’plangan ma’lumotlarni tadqiqot usullarini shunday tartibda 
o’rnatadiki turli-tumanlik ichida birlikni, son-sanoqsiz alohida “tasodiflar” orasida qandaydir umumiylikni, qandaydir 
bog’liqlikni aniqlash uchun ya’ni xulosalar qilishdir. 
1.2.
 
Statistika fan sifatida
Statistika sizga nimani anglatadi? Bu o’rtacha miqdorlar, Gallup ijtimoiy so’rovnomalar, ishsizlik darajasi yoki 
dalillarning raqamlarda buzilishi (Statistika yordamida buzib ko’rsatish!) to’g’risida eslatmalarmi? Yoki bu shunchaki siz 
1
Shadiyev X.A., Habibullayev I.H, Mahmudov B.M., Rashitova N.X., Umarova M.A. Statistika. Darslik. Toshkent. 
«Tafakkur bo’stoni», 2013, 7- bet.
1-MA’RUZA 
STATISTIKAGA KIRISH
 
REJA: 
1.1.
 
 
Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi 
1.2.
 
 
Statistika fan sifatida 
1.3.
 
 
Statistik ilovalarning turlari 
1.4.
 
 
Statistikaning asosiy unsurlari 
1.5.
 
 
Ma’lumotlarning turlari 
1.6.
 
 
Ma’lumotlarni yig’ish 
1.7.
 
 
Tanqidiy fikrlash va statistikaning etikadagi ahamiyati 

---

6 
bajarish lozim bo’lgan kollej talabimi? Biz sizda ishonch hosil qilish uchun umid qilamizki, statistika bu ahamiyatli, 
foydali ilm-fan ekanligini, uning biznesda, hukumatda, tabiiy va gumanitar fanlarida keng qo’llanilishi deyarli cheksizdir. 
Biz, shuningdek, statistikadan qachonki suiste’mol qilinganda faqat o’shanda u yolg’on bo’lish mumkinligini 
ko’rsatishni istaymiz. Nihoyat, sinfda, mashg’ulotlarda, ishda yoki kundalik hayotda bo’ladimi, tanqidiy fikrlash asosiy 
rolni o’ynayotganligini biz namoyish qilishni istaymiz. Bizning maqsadimiz – sizga mazkur mavzuni o’rganishga sarf 
etgan vaqtingiz ko’p munosabatlarda to’ldiradi degan taassurotni qoldirish istagidamiz. 
Random House College
lug’ati 
statistikani
“yig’ish, tasniflash, tahlil qilish va axborot yoki ma’lumotlarni talqin 
qilish bilan shug’ullanadigan fan” sifatida belgilaydi. Shunday qilib, statistik – beysbol o’yinlarida o’rtachani 
hisoblaydigan yoki Gallup ijtimoiy so’rovlar natijalarini yozadigan oddiy kimsa emas. Professional statistiklar statistika 
fanidan tahsil oladilar. Ya’ni, ular 
ma’lumotlar
shaklida axborotni to’plash, ma’lumotlarni tahlil qilish va ulardan xulosa 
qilish bilan o’rganadi. Bundan tashqari, statistiklar tegishli masalaga qanday ma’lumot kerakligini va tadqiqot bo’yicha 
qilingan xulosalarga ishonish mumkin yoki mumkin emasligini aniqlaydi.