Mamleketlik universiteti jumanov m. A

Ovis ammon
ham qoyanlar 
Lepus
tibetanus
dm aymm turleri 5-5,5 km biyiklikte, joqari taw Alp 
uzaqshalan 
Pyrrhocorax 
pyrrhocorax
hateki 
8,2 
km 
balentliklerde ushiraydi.
45-siiwret. Biosferadagi tiri organizmler
Biosferanin tomengi shegarasi litosfera bolip, onda tirishilik 
3-3,5 km tereAlikke shekem tarqalgan, yagniy neft qorlari 
arasinda anaerob bakteriyalar bar ekenligi amqlangan.
Litosferada tiykargi tirishilik qabati 1-3 m, jantaq osimliginin 
tamm 15-18 m, aymm osimliklerdin tamirlari 52 m terenlikke
323

---

shekem baradi. Jer qaziwshi haywanlardin ini (gor tishqan, 
porsiqlar) 6-7 m, janliklerdan termitler 6 m terenlikke jetedi.
Litosfera ustindegi organizimnin tiykargi massasi topiraqtin 1 
m qalinliginda jaylasqan.
Gidrosferada organizmler maksimal tarqalgan, aymm 
mikroorganizmler, apiwayi duzilgen omirtqasizlar ham soqir 
baliqlar 10-11 km terenlikte de ushiraydi. Timsh okeanmda teniz 
osimlikleri ham osimlikxor haywanlar 300-500 m terenlikke 
shekem tarqalgan.
Biosferada ushiraytugm suw hawizlerinin ayirimlari hadden 
ziyat duzli bolganligi sebepli olarda haywanlar ushiramaydi. 
Bunday suw ortaliqlanna oli teniz (suwmin duzliligi 23%), 
Armeniyadagi duz kolinin duzliligi 32%. Okeanlardin 10-11 km 
tereriligi yaki ishki suw aydmlarmin ayinm shorli jerlerinde 
(suwdm duzliligi 230-280 g/1) tirishilik az, omirtqali haywanlar 
derlik ushiramaydi (Aral tenizi). Xlor koncentraciyasmm kopligi 
siyaqli uluwma tirishilik joq suw hawizler planetada tek 1-2 ni 
quraydi. Suw ortahginm terenliginde geterotrof organizmler 
ushirap olar organikaliq zatlar menen awqatlanadi. Misali, 600 m 
den 
terende 
pogonoforalar 
(Pogonofora), 
aymm 
qurtlar 
(Annelidas), 
polipler (Umbellulidae) ham aymm baliqlar 
ushiraydi.