Microsoft Word Materiallar Full

LAYİHƏ RİSKLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 

 

Elxan HƏSƏNOV, Seymur HƏSƏNOV 

Qafqaz Universiteti 

[e-mail], [e-mail] 

 

Layihə risk idarəsinin planlanması, layihə planlarından biridir. Layihənin ilk formalaşdığı mərhələdə inkişaf etdirilir və 

risk idarəsinin tətbiqi mərhələsində idarə edilir, qorunur və lazım olduğu yerdə yenilənir ( Gillanders, 2003). Layihə risk 

idarəsinin planlanması risk idarəsinin başlama addımıdır. Layihə idarəetmə planı ilə tətbiq olunacaq strategiyalar, proqramın 

məqsədləri, risk prosesləri, qeyd olunması lazım olan periyodik hesabatlar, məsuliyyətlər və rollar təyin olunur ( Greenfield, 

2000). 

Nəticə olaraq aşağıdakı maddələr əldə edilmiş olar: 

-Risk idarəetmə metodu : Risk idarə edilməsində istifadə ediləcək yanaşma 

-Komanda üzvlərinin rolları və məsuliyyətləri 

-Risk büdcəsi: Risk idarəetmə fəaliyyətlərinin aparılması üçün lazım olan büdcə 

-Risk idarəetmə fəaliyyətlərinin təqvimi : Risk idarəetmə fəaliyyətlərinin zaman əsasında sıralanması 

-Risk sərhəd dəyər ölçüləri : Risklərin qiymətləndirilməsi mərhələsində, risklərin dərəcələndirilməsi məqsədiylə 

istifadə ediləcək sərhəd dəyərlər 

-Risk sənədləşdirmə üsulları : Risk idarə etmə mərhələsində lazımlı hesabatlar ,sənədlərin təyin olunması 

-Risk nəzarət təqvimi : riskin nəzarət periyodu 

Risk idarəsinin uğurlu tətbiqinin  əsas 2 göstəricisi var.Biri, risklərin ortaya çıxarılması bacarığı; digəri isə ortaya 

çıxarılan risklər üçün dəqiq məlumatlar alıb tətbiq etmə bacarığıdır. 

Risk idarəsi dinamik bir quruluşu tələb edir. Bu quruluşda təsirli olan riskləri qarşılama üsulu öz təsirini itirə bilər; 

hədəflərimiz dəyişə bilər. Bu kimi hallarla qarşılaşdığımızda idarəetmənin yeni şərtlərə uyğunlaşdırılması lazım gəlir. 

Müşahidələrimiz göstərirki risk idarəsinin keyfiyyət təminatı, təşkilat daxili və təşkilat xarici qaynaqlardan təmin edilə 

bilər. Keyfiyyət təminatı, təşkilat daxilində ediləcək müsahibələr və hesabatlarla təmin edilə biləcəyi kimi, təşkilat 

xaricindən də keyfiyyət təminatı verə biləcək təşkilatlardan xidmətin təmin edilməsi variantı seçilə bilər. Keyfiyyət 

təminatının təmin edilməsinə istiqamət olaraq edilən monitorinq və qiymətləndirmələrə  əlavə olaraq, 2 ildən bir, risk 

idarəsinin quruluşunun ilk qurulmasında olduğu kimi daxili və xarici şərtlərimiz gözdən keçirilərək risk kökdən tamamilə 

yenilənə bilər. 

Kəmiyyət risk analizi müəyyən edilmiş risklərin meydana gəlmə ehtimalları  və layihə  fəaliyyətlərinə olan təsirlərini 

ədədi olaraq ifadə etmə prosesidir. Bu analizdə  ədədi üsullardan istifadə edilir. Riskin ədədi olaraq verilməsi nəticəsində 

hansı risklərin daha çox təsir yaradacağı müəyyən olunur və bunların xərclərə, zamana və layihəyə olan təsirləri araşdırılır. 

Kəmiyyət risk analizində istifadə edə biləcəyimiz metodlar həssaslıq analizi, gözlənilən pul dəyəri analizi, ekspert rəyi və 

simulasiya (modelləmə) metodlarıdır. Bu metodlar istifade edildikdən sonra layihə meneceri riskləri təhdid gücünə görə 

sıralaması, layihəni vaxtında və təyin olunmuş büdcəyə görə qurtarma ehtimalı, layihənin ehtimal analizi kimi məlumatların 

iştirak etdiyi aktuallaşmış risk siyahısı əldə ediləcəkdir.  

Layihə üçün 4 risk cavabı vardır. Bunlar; riskdən qaçmaq, riski qəbullanmaq, ötürmək və təsirini zəiflətməkdir.  

Riskdən qaçmaq,  strategiyası daha çox layihə müvəffəqiyyəti üzərində ciddi təhdid kəsb edən risklər üçün tətbiq 

olunur. Riskin reallaşmaması üçün layihə idarəetmə planını dəyişdirmək, layihə üçün təyin olunan qaynaqları dəyişdirmək, 

ehtiyacları dəqiqləşdirmək, daha çox məlumat toplamaq, mütəxəssis fikirinə müraciət kimi tədbirlərlə riskdən qaçınıla bilər. 

Riski qəbul etmə üsulu, riskin transfer edilməsi ya da riskdən qaçmaq şansı olmadığı zaman istifadə edilir. Riskin 

verdiyi təsirdən çox riskə cavab vermək daha xərcli olduğu vaxtlarda riskin qəbul olunması lazım olan bir üsuldur. Riski 

qəbul etmə iki şəkildə tətbiq olunur: Passiv qəbul etmə və aktiv qəbul etmə. Passiv qəbul etmədə heç bir fəaliyyət tətbiq 

---

 Qafqaz Uni

olunmur. Ak

xərc məbləğl

Transfer

edilen bir üs

meydana gə

malların sığo

Yüngüll

bir səviyyəy

genişləndirm

Nəticə o

təsbit edilən

müddətidir. R

təxmin edilən

izlənilən siya

 

 

 

      Neft 

lüləsində tutu

qazma borula

burada –

E – Yun

F – boru

P

1

 ; P

2

 –

l – P

1

 v

Kəmərin