Odam genetikasi
Yüklə 40 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 0,15 d 0,10 D dalt. 0,10 d sh SH SH sh
- 5.2. Genetik xarita.
|
D
d 0,10 D D 0,10 D d Sh Sh sh Sh Sh Sh Sh Sh sh shabko‘r daltonik so g ‘ shabko‘r, 0,5 0,15 D 0,15 d 0,10 D dalt. 0,10 d sh SH SH sh Krossingover hodisasiga odamdagi belgilaming irsiylanishi b o ‘yicha ham misol keltirish mumkin. Aniqlanishicha odamlarda daltonizm - d va shabko‘rlik - sh (qorong‘ida ko‘rmaslik) genlari X jinsiy xromosoma orqali avlodlarga beriladi. Ushbu genlar orasida gi masofa 40 morganidga teng. Faraz qilaylik otasi daltonik, onasi shapko‘r bo‘lgan oilada tu g ‘ilgan normal k o ‘radigan qiz har ikki belgi b o ‘yicha normal yigitga turmushga chiqqan. Xotinning feno- tipidan m a’lum b o ‘ladiki, daltonizm geni ham, shabko‘rlik geni ham retsessiv holda avloddan-avlodga o ‘tadi. Ana shu nikohdan tug‘ilgan bolalarda mazkur ikki belgi shunday rivojlanadi. Pennet katagidan k o ‘rinib turibdiki, shu oilada tug‘ilgan barcha qizlar har ikki belgi b o ‘yicha sog‘. Lekin ulaming yarmi ikki xil xas- talik genining birini tashuvchi hisoblanadilar. 10% o ‘g ‘il bolalar ham daltonik, ham shabo‘r, 10% sog‘ hisoblanadi. 30% o ‘g ‘il bolalaming yarmi bir belgi bo ‘yicha xasta, y a’ni yo shabko‘r yo daltonik b o ‘ladi. 86 10% o ‘g ‘il bolalaming ham daltonik ham shabko‘r bo‘lishi X xromo- somalar orasidan krossingover oqibatidir. 5.2. Genetik xarita. Genetik xarita deyilganda genlar guruhla- nishi, ana shu guruhda genlaming qanday izchillikda joylashganligi, ular orasidagi masofa tushuniladi. Birinchi marta genetik xarita dro zofila meva pashshasida T.Morgan va uning shogirdlari tomonidan tuzilgan. Ular genlaming gumhlanishini birikkan holda irsiylanish, genlar orasidagi masofani esa krossingover hodisasiga qarab belgilash- gan. Birikkan holda irsiylanishdagi krossingover, y a’ni F2 ota-onaga o‘xshamagan duragaylar foizi genetik xaritada morganid birligi bilan belgilanadi. Bu birlik Morganning genetika fani oldidagi xizmatla- rini ulug‘lash maqsadida e ’tirof etilgan. Hozirgi davrga kelib drozofi- ladan tashqari odam, siehqon, quyon, tovuq, tut ipak qurti va jo ‘xori, pomidor va boshqa yuksak o ‘simliklaming genetik xaritasi tuzilgan. Bu haqidagi m a’lumotlar I.A.Zaxarovning «Генетические карты высших организмов» kitobida keltirilgan. Hozirgi vaqtga kelib, odamda bir yarim mingga yaqin genlar aniqlangan. Bu odam xromo- somasidagi umumiy genlar sonini 1-5% tashkil qiladi. Odam gcn- omidagi eng yirik va ko‘p o ‘rganilgani birinchi xromosomadir. 5.3. Yüklə 40 Kb. Dostları ilə paylaş:
|