Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

mulkchilik munosabatlarining globallashuvi. 
Hozirda 
mulkiy o‘zlashtirishning mamlakatlar hududidan chetga chiquvchi, ko‘plab 
davlatlarning ishtiroki asosida ro‘y beruvchi ko‘rinishlari amal qilmoqda. Bularga 
transmilliy korporatsiyalar (TMK), shuningdek TMKning xalqaro birlashmalarini 
misol keltirish mumkin. 
Yevropa ittifoqi tajribasi shuni ko‘rsatadiki, mintaqaviy integratsiyalashuv 
milliy tuzilmalardan yuqori turuvchi organlarni tarkib toptirishi mumkin. Bu 
organlar YeIga a’zo davlatlarning mulkchilik munosabatlarini ham ma’lum 
darajada tartibga soladi.
Ikkinchi yo‘nalish
– 
kooperatsiya va mehnat taqsimotining nisbatan 
yuqori darajasiga o‘tish. 
Yuqori darajada rivojlangan mamlakatlar hozirgi zamon 
murakkab mehnat kooperatsiyasiga xos bo‘lgan xo‘jalik o‘zaro aloqalarining juda 
katta tarmog‘iga kirishib ketganlar. Eng mukammal texnika vositalarini yaratishda 
turli mamlakatlardan yetkazib beriluvchi ko‘plab butlovchi qismlardan 
foydalaniladi. Masalan, AQSh «Boing» samolyotini ishlab chiqarishda butlovchi 
qism va detallarni mingga yaqin xorijiy firmalardan oladi.
1
Борисов Е.Ф. Экономическая теория: учеб. – 4-е изд., перераб. и доп. – М. : Высшее образование, 2008, 
с.514-524. 

---

702 
Uchinchi yo‘nalish
– 
xo‘jalikni tashkil etishning butunlay yangi 
shakllarining paydo bo‘lishi va rivojlanishi. 
Jahonda xo‘jalik aloqalarini tashkil 
etish shakllarining tubdan o‘zgarishi ko‘p jihatdan axborot tarqatishning 
globallashuvi bilan bog‘liq. Jumladan, yangi asrimizning dastlabki davri uchun 
quyidagi jarayonlar xos: a) butun jahonni to‘liq kompyuterlashtirishni taqozo 
etuvchi global axborot tizimlari (Internet) yanada rivojlanadi; b) sun’iy yo‘ldoshlar 
imkoniyatlaridan foydalanishning yangi tizimi uyali telefon aloqasidan yo‘ldoshlar 
orqali ta’minlanuvchi global aloqaga o‘tish imkonini beradi; v) insoniyat ochiq 
axborotlari rivojlangan jamiyat tomon intiladi; g) Internet orqali savdo tizimi keng 
rivojlanadi. 
To‘rtinchi yo‘nalish
–