Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi «vlsi tizimini loyihalashtirish» fanidan amaliy mashg

3.3.1. SPECCTRA tizimidagi manba zanjirlarini qo‘lda
trassirovka qilish. 
Birinchidan, o‘tkazgichlarning kengligi va elektr manbai zanjirlari sinfi 
uchun minimal oraliq masofalarni o‘rnatishingiz kerak. Buning uchun "
Rules
" 
(Qoidalar) menyusida "
Class
" buyrug‘igi "
Clearance
" buyruqostis'ini tanlanadi. 
“
Wire Width
” maydonini 1 ga va 
All
maydonini 0,2 ga sozlanadi, so‘ng “
Apply
” 
tugmachasini hamda keyin “OK” ni bosib sozlash tugatiladi.
Keyin, siz elektr manbasi zanjirlarini yotqizishingiz (trassirovka) kerak. 
Buning uchun “
Tools
” panelida joylashgan interaktiv trassirovka buyruqlar 
to‘plamidan foydalanib, 
Edit Route
- o‘tkazgichlarni yaratish va tahrirlash; 
Move
- 
o‘tkazgichlarni siljitish; 
Delete Segment
– o‘tkazgichning segmentini o‘chirish va 
boshqa buyruqlarni ishlatish mumkin[1,3]. 
Oynadagi tasvirni yaqinlashtirish kerakli maydonni tanlash orqali amalga 
oshiriladi: 
xayoliy 
to‘rtburchakning 
pastki 
burchagini 
belgilanadi 
va 
sichqonchaning o‘rta tugmachasini bosib ushlab turib, to‘rtburchakning qarama -
qarshi yuqori burchagigacha olib boriladi; tasvirning uzoqlashtirish sichqonchani 
yuqoridan pastga qarab o‘rta tugmani bosib harakat qilish orqali amalga oshiriladi. 
View/Zoom
menyusida 
In
va 
Out
buyruqlari tasvirni kattalashtirish va kichraytirish 

---

40 
uchun ham foydalaniladi. Bu (va boshqa) buyruqlarga 
Define / Keys
menyusida 
tezkor tugmalar tayinlanishi mumkin. "+" tugmachasi bosilsa (chap ustunda) yangi 
qator qo‘shiladi. 
Key
maydonida tezkor klavishani kiritish kerak. Masalan, "+" 
tugmachasini bosilgandan so‘ng, 
Key
maydonida "+" va "
Modifie
" maydonida esa 
None
yozuvi paydo bo‘ladi. Keyin buyruqni "
This key`s definition
"» – 
zoom in
maydoniga kiritiladi. Shunday qilib, tasvirni kattalashtirish uchun "+" tezkor 
tugmasi tayinlanadi. Xuddi shunday, "zoom out" buyrug‘i uchun " - " tugmasi 
tayinlanadi. 
O‘tkazgichni har qanday UKdan (yuqoridagi holatda, GND yoki + 5V ga 
ulangan zanjirdan) boshlaydi va shu zanjirga ulangan boshqa UKda tugaydi. 
Bunday holda 
Select/Nets/By list
buyrug‘i yordamida zanjirni tanlash mumkin, 
yaniy kerakli aloqni tanlab (masalan, GND), "
OK
" tugmasi bosiladi. "
Edit Route
" 
buyrug‘ini tanlab, UK ustiga sichqonchaning o‘ng tugmasi bilan bosiladi va 
sichqoncha yordamida o‘tkazgichning yo‘nalishini ko‘rsatiladi. Ulanishning sinish 
nuqtalarida sichqonchaning chap tugmasi bosiladi va tugatish uchun oxirgi UK 
ustiga bosib ko‘rsatiladi (birinchi UK bilan ulangan barcha zanjirlar uchun). Bir 
qatlamdan ikkinchisiga o‘tish uchun o‘tkazgichni bir nuqtada ikki marta 
bosishingiz kerak (yoki sichqonchaning o‘ng tugmasini bosib, konteks menyusda 
"
Add Via
" ni tanlab boshqa qatlamga o‘tiladi). 
O‘tkazgichlarni yaratishda sichqonchaning o‘ng tugmachasini bosish 
quyidagilarga imkon beradi: tanlangan simni avtomatik ravishda oxirgi ulanish 
nuqtasigacha ulash ("
Finish Route
" buyrug‘i yordamida), harakatni bekor qilish 
(
Undo
), ulanish simning kengligini o‘zgartirish (
Use Width
), o‘tkazgichni 
yaratishni bekor qilish (
Cancel
). Manba ta’minoti zanjirlarining simlari 
tugagandan so‘ng, shu zanjirlariga ulangan barcha UK o‘tkazgichlar bilan o‘zaro 
bog‘liqligini tekshirish kerak. Buning uchun 
Tools
asboblar panelida joylashgan 
“
Select Net
” buyrug‘ini tanlab, zanjir belgilanadi. Endi individual qismlarni 
yaqinlashtirib, barcha ulanishlarni kattaroq qilib ko‘rish mumkin. Agar bunda 
o‘tkazgichlarda uzulishlar topilmasa, ulanish joylari P-CAD tizimida 
DRC
buyrug‘i yordamida aniqlanadi. Ushbu bosqichda faylni saqlash tavsiya etiladi. 

---

41 
Buning uchun SPECCTRA tizimidan faylni saqlab chiqish (
Save and Quit
) kerak, 
natijada fayl yangi nom bilan (R harfi avtomatik ravishda boshlang‘ich fayl 
nomiga qo‘shiladi) P-CADda saqlash oynasi hosil bo‘ladi. Bu erda faylni P-CAD 
tizimida (ASCII ma’lumot formatida) saqlash kerak.